هنرهای تجسمی و کاربردی
محبوبه قدیریان؛ امیر مازیار
چکیده
پژوهشگران و نظریهپردازان هنر اسلامی از زوایا و دیدگاههای مختلف به بررسی هنر اسلامی پرداختهاند. برخی از آنان به مسألۀ معنا توجه نشان ندادهاند و تنها سبکهای مختلف هنر اسلامی را طبقهبندی نمودهاند و برخی دیگر مانند سنتگرایان به معنا توجه کردهاند و برای این هنر تفاسیر جهانشناختی ارائه دادهاند. یاسرطبّاع از جمله محققان ...
بیشتر
پژوهشگران و نظریهپردازان هنر اسلامی از زوایا و دیدگاههای مختلف به بررسی هنر اسلامی پرداختهاند. برخی از آنان به مسألۀ معنا توجه نشان ندادهاند و تنها سبکهای مختلف هنر اسلامی را طبقهبندی نمودهاند و برخی دیگر مانند سنتگرایان به معنا توجه کردهاند و برای این هنر تفاسیر جهانشناختی ارائه دادهاند. یاسرطبّاع از جمله محققان و نظریهپردازان هنر اسلامی است که به روشی تاریخینگرانه به مسئلۀ معنای فرمهای هنری اسلامی توجه کردهاست. او رویکردهای پیشین به هنر اسلامی را در قالب رویکردهای باستانشناسان، شرق شناسان و مورخان هنر، سنتگرایان و تاریخینگران دسته بندی میکند. اهمیت این رویکردها در پاسخهایی است که آنها درباره پرسشهایی که پیرامون هنر اسلامی شکل گرفته است ارائه میکنند. هریک از این رویکردها از زاویهای به هنر اسلامی میپردازند. طبّاع با اعتقاد به اینکه این روشها در بحث از معنا ما را به فهم درست هنر اسلامی نمیرساند با رویکردی متفاوت به بحث از این هنر می پردازد. طبّاع مدعی است شکلگیری فرمهای جدید هنری و انتشار آنها در مناطق گوناگون دنیای اسلام در زمینههای مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فنآورانه خاصی بوده است. او در بررسی تاریخی خود دو عامل اندیشۀ کلامی و سیاست را در شکلگیری فرمهای مختلف هنر اسلامی مهم میداند و بر این اساس به بازخوانی دورههایی از تاریخ هنر اسلامی و تفاسیر فرمهای نوپدید در آن پرداخته است. هدف از این مقاله معرفی دسته-بندی طبّاع از رویکردهای گوناگون به هنر اسلامی و شرح رویکرد خود او است و گردآوری دادهها با روشی توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اینترنتی انجام شده است.
