نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید شاکری ¹
• سارا شریعتی مزینانی ²
• مهرداد نوابخش ³

¹ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ استاد گروه جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در این مقاله تأثیر جنبش مشروطه بر شکل‌گیری میدان مستقل تولید نقاشی در ایران را از منظری جامعه‌شناختی مورد بررسی قرار دادیم. با بررسی چگونگی تأثیر جنبش مشروطه بر شکل‌گیری میدان مستقل نقاشی با تأکید بر نقش رساله‌های مؤثر بر پیدایش این جنبش از جمله رساله‌های «گفتار در روش» اثر رنه دکارت با ترجمه افضل‌الملک کرمانی، «یک کلمه» اثر میرزا یوسف‌خان تبریزی ملقب به مستشارالدوله، «مجدیه» اثر میرزا محمد‌خان مجدالملک سینکی، «مدنیه» اثر میرزا عباس افندی عبدالبهاء و به طور مشخص با تأکید بر «رسالۀ اشتهارنامۀ اولیای آدمیت» اثر میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله که منجر به تأسیس «جامع آدمیت» گردید و بر کمال‌الملک تأثیر گذارد، در پی آن هستیم تا دریابیم میدان قدرت و میدان تولید هنری (نقاشی) در دوره قاجار در چه شرایطی قرار داشت و همچنین رساله‌های اصلاح‌گرایانۀ عصر ناصری چه تأثیری بر پیدایش جنبش مشروطه از خود برجای گذاشت و چه کنشگرانی به صورت غیرمستقیم در روند شکل‌گیری میدان مستقل نقاشی آن دوره به ایفای نقش پرداخته و در نهایت وقوع جنبش مشروطه چگونه در تغییر نگرش کمال‌الملک و گذر او از "هنرمند قطب وابسته" به "هنرمند قطب مستقل" نقش داشته است. بدین‌ منظور از روش ساختارگرایی تکوینی پی‌یر بوردیو که رویکردی تلفیقی را دنبال می‌کند استفاده کرده و در نهایت پس از تحلیل آن به این نتیجه رسیدیم: کمال‌الملک، متأثر از جنبش مشروطه و در واکنش به تحولات اجتماعی ناشی از آن، با گذر از «هنرمند قطب وابسته» تبدیل به «هنرمند قطب مستقل» شده و این تحول اساسی و مهم را می‌توان آغاز شکل‌گیری میدان مستقل نقاشی در ایران قلمداد نمود.

کلیدواژه‌ها

• جنبش مشروطه
• میدان مستقل تولید نقاشی
• کمال‌الملک
• هنر قاجار

عنوان مقاله [English]

Sociological analysis of the impact of the constitutional movement on the formation of an independent field of painting production in Iran (Looking at the role of Kamal-ol-Molk)

نویسندگان [English]

• hamid shakeri ¹
• sara shariati mazinani ²
• mehrdad navabakhsh ³

¹ PhD student in Cultural Sociology, Islamic Azad University Science and Research Branch

² Assistant Professor of Sociology, University of Tehran

³ Professor of Sociology, Islamic Azad University Science and Research Branch

چکیده [English]

Abstract
In this article, we examined the impact of the constitutional movement on the formation of the painting production field in Iran from a sociological perspective. in the meantime, by examining the effect of this movement on the formation of an independent painting field, emphasizing the role of treatises influencing the emergence of the constitutional movement, including the treatises "Speech in Method" by René Descartes translated by Afzal-ol-Molk Kermani, "Yek kalameh" by Mirza Yousef Khan Mostashar-ol-Dowleh, "Majdiyeh (Kashf-ol-Qarayeb)" by Mirza Mohammad Khan Majd-ol-molk Sinaki, "Madaniyeh (Asrar-ol-Qeybeh Alasbab-ol-Madaniyeh)" by Mirza Abbas Effendi Abd-ol-Baha و and "Farman Mashrouteh" addressed by Mozaffar-ol-Din Shah Qajar addressed to Mirza Nasrollah Khan Moshir-ol-Dowleh The Prime Minister has issued, from the theories of the sociology of art of Pierre Bourdieu, the late French sociologist, we sought to find appropriate answers to the following questions: what were the conditions of the field of power and the field of art production (painting) in the Qajar period? what effect did the reformist treatises published in the Nasserite era have on the emergence of the constitutional movement? what activists have indirectly played a role in the formation of the independent painting field in the Qajar period? has the emergence of the constitutional movement changed the attitude of the perfectionist and his transition from an "affiliated pole artist" to an "independent pole artist"? for this purpose, we used Pierre Bourdieu's formative formative structuralist method, which follows an integrated approach, and finally, after analyzing it, we came to the conclusion: Kamal-ol-Molk, influenced by the constitutional revolution and in response to the resulting social changes, by passing through affiliated "has become an" independent pole artist "and this fundamental and important development can be considered the beginning of the formation of the independent painting field in Iran.
Keywords: constitutional movement, field of painting production, genetic structuralism, dependent pole artist, independent pole artist.
what were the conditions of the field of power and the field of art production (painting) in the Qajar period? what effect did the reformist treatises published in the Nasserite era have on the emergence of the constitutional movement? what activists have indirectly played a role in the formation of the independent painting field in the Qajar period? has the emergence of the constitutional movement changed the attitude of the perfectionist and his transition from an "affiliated pole artist" to an "independent pole artist"? for this purpose, we used Pierre Bourdieu's formative formative structuralist method, which follows an integrated approach, and finally, after analyzing it, we came to the conclusion: Kamal-ol-Molk, influenced by the constitutional revolution and in response to the resulting social changes, by passing through affiliated "has become an" independent pole artist "and this fundamental and important development can be considered the beginning of the formation of the independent painting field in Iran.
Keywords: constitutional movement, field of painting production, genetic structuralism, dependent pole artist, independent pole artist.

کلیدواژه‌ها [English]

• constitutional movement
• Independent field of painting production
• Kamal-ol-Molk
• Qajar Art