نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته دکتری تخصصی تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 استاد تمام گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3 دانشیار دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
منطق‌الطیر محفوظ در موزه متروپولیتن نیویورک از جمله نفایس نسخ خطی دوره تیموری است که به سبب مشارکت و نظارت کمال‌الدین بهزاد بر برخی از نگاره‌های آن حائز اهمیت است. فن تصویرسازی در این نسخه در بالاترین درجه کیفی قرار دارد و نکات نغز عرفانی در لابه‌لای واقعیت‌های زندگی روزمره به صورتی ماهرانه گنجانده شده‌است. در پژوهش حاضر سعی شده به کتیبه‌های آیات قرآنی و اذکار ملهم از آنها به عنوان عنصری لاینفک از داستان نگاره توجه شود که حضوری به ظاهر ناملموس ولی در باطن بسیار مؤثر دارند چرا که انتخاب آیات و اذکار قرآنی بی‌هدف صورت نمی‌گرفته و اهدافی پیدا و پنهان در این میان مد نظر بوده است. در مجموع با مطالعه نگاره مشخص شد که هنرمند تنها رابطۀ صرفِ اسماء الهی و مخاطب را نمی‌خواهد بلکه مترصد است تا خدا در کانون توجه مخاطبش قرار دهد و مخاطب خود را ترغیب کند که ذکرش جنبۀ صرفاً لفظی نداشته و با تمام وجود به خدا رو کرده و رابطه‌ای زنده و وجودی با خداوند داشته‌باشد. در واقع هنرمند حلقۀ وصل میان خداوند و مخاطب اثر بوده و این مهم کارکرد اصلی آیات و اذکار موجود در نگارگری ایرانی است. پژوهش حاضر به صورت کیفی بوده و با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای (واقعی و مجازی) نگاره مورد نظر را مورد بررسی قرار داده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Narrative Analysis of Quranic Verses and the mentions (dhikr) Taken from Them in the Painting "The Insolvent Who Fell in Love with the King of Egypt" by Mantiq ul-Tayr, Metropolitan Museum of Art
نویسندگان [English]
- Fatemeh Gholami Houjeghan 1
- Hassan Bolkhari Ghehi 2
- Mina Sadri 3
1 Ph.D. Graduate in Comparative and Analytical History of Islamic Art, Faculty of Visual Art, Department of Advance Art Studies, Tehran University, Tehran Iran
2 Full Professor, Faculty of Visual Art, Department of Advance Art Studies, Tehran University, Tehran Iran
3 Associate Professor, Faculty of Visual Art, Tehran University, Tehran Iran
چکیده [English]
Mantiq-ul-Tayr, preserved in the Metropolitan Museum of New York, is one of the finest manuscripts of the Timurid period, which is important due to the participation and supervision of Kamal al-Din Behzad over some of its illustrations. The art of illustration in this version is of the highest quality, and mystical nuances are skillfully incorporated into the realities of everyday life. In the present study, an attempt has been made to pay attention to the inscriptions of Quranic verses and the admonitions (dhikr) inspired by them as an inseparable element of the story of the illustration, which have an apparently intangible presence but are very effective inwardly because the selection of Quranic verses and admonitions (dhikr) was not done aimlessly, and both obvious and hidden goals were considered in this. In summary, it was clear from studying the painting that the artist does not only want a mere relationship between the divine names and the audience, but also seeks to place God at the center of his audience's attention and to encourage his audience to not only remember God verbally, but to turn to God with all their being and have a living and existential relationship with God. In fact, the artist is the link between God and the audience of the work, and this is the main function of the verses and admonitions in Iranian painting. The present study is qualitative and has examined the painting in question with a descriptive-analytical approach and using library resources (real/virtual).
)