نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جواد حاتمی ¹
• مصطفی شاه‌محمدی ²
• وحید چوپانکاره ³
• مرضیه یادگار تیرانی ²

¹ دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

² دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی صنعتی دانشگاه تهران

³ استادیار دانشگاه تهران

چکیده

با توجه به قدمت 30 ساله ی آموزش طراحی صنعتی در ایران و گذشت 18 سال از آخرین برنامه درسی مصوب این رشته، ضرورت طراحی برنامه درسی جدید برای این رشته وجود دارد، پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل اثرگذار بر طراحی برنامه درسی رشته طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی در ایران و با رویکرد کیفی و به روش پدیدار شناسی صورت گرفته است. جمعیت مورد مطالعه اعضای هیات علمی رشته طراحی صنعتی(حداقل با مرتبه استادیاری) در دانشگاه های تهران بودند. با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و تا رسیدن به حد اشباع داده ها، تعداد 16 نفر بررسی شدند. گردآوری داده ها از طریق انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق صورت گرفت و با روش تحلیل محتوای کیفی تجزیه و تحلیل ها انجام شدند. مضامین بدست آمده در جلسه­ی میزگرد صاحبنظران بررسی و نتایج نهایی تحقیق، مشخص شدند. در راستای هدف پژوهش، 604  کد معنادار یافت شد که در انتها، ده مضمون اصلی به عنوان الزامات طراحی برنامه درسی رشته طراحی صنعتی آشکار گشت، که در دو حیطه برنامه درسی و اصلاحات جای گرفتند. در حیطه برنامه درسی، شش مضمون هدف گذاری، مؤلفه های مؤثر در برنامه درسی، محتوا، یاددهی- یادگیری، فضای آموزشی، ارزشیابی و در حیطه اصلاحات، چهار مضمون به­روز رسانی، تغییر و بازنگری، اعتبار و ضرورت ایجاد گرایش قرار گرفتند. نتیجتاً بر اساس بایدهای آشکار شده به منظور طراحی برنامه درسی رشته طراحی صنعتی، لزوم بازتعریف ایرانی رشته طراحی صنعتی و تعیین اهداف برنامه درسی بر اساس نیازسنجی، تدوین تخصصی برنامه درسی و استفاده از تجربه30  ساله­ی آموزش این رشته، تدوین راهبردهایی برای انتقال دانش و دست­یابی به مدل بومی رشته طراحی صنعتی، انتخاب راهبردهای یادگیری در عرصه و یادگیری مشارکتی در فرایند یاددهی-یادگیری، ضرورت فضاهای آموزشی متنوع، ارزشیابی مداوم و اصلاحات برنامه درسی، بازنگری و به روز رسانی برنامه درسی، اعتبار بخشی رشته طراحی صنعتی و ایجاد گرایش در مقطع کارشناسی رشته طراحی صنعتی به عنوان پیشنهادهایی برای طراحی مجدد برنامه درسی این رشته بعد از 20 سال ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

• برنامه درسی
• طراحی صنعتی
• شاخص برنامه درسی

عنوان مقاله [English]

Industrial design curriculum requirements in Iran

نویسندگان [English]

• javad hatami ¹
• mostafa shahmouhammadi ²
• vahid choopankare ³
• marzie yadgar ²

¹

²

³

چکیده [English]

Considering the 30-year history of industrial design education in Iran and after 18 years of the last curriculum in this field, there is a need for a new curriculum design for this field. This research aims to explain the factors affecting the design of industrial design curriculum in the undergraduate degree in Iran with a qualitative and phenomenological approach and content analysis method. The populations studied were faculty members in the field of industrial design (at least in professor assistant grade) at Tehran universities. By theoretical sampling method up to reaching data saturation, 16 persons were considered. Data collection was made by deep unstructured interview. Expressions and statements of interviewees were determined as the unit of content, accordingly, 604 significant codes were found that finally by code reduction, 10 main themes in two categories were apparent: 1. Curriculum 2. Reform. There were six curriculum themes, effective components in curriculum, content, teaching-learning, educational environment, evaluation and four themes emerged in the category of reform, updating, reviewing and changing, crediting and establishing new fields. Consequently, in order to design an industrial design curriculum, the necessity of redefining the industrial design discipline in Iran and determining the objectives of the curriculum based on the needs assessment, professional development of curriculum, and the use of the 30-year experience in this field, strategies for transferring knowledge and achievement an indigenous model of industrial design, selection of learning strategies in the field and group learning in the teaching-learning process, diverse educational spaces, ongoing evaluation and curriculum reform, review and updating of curriculum, accreditation to industrial design, and development of new fields of study in undergraduate degree were introduced as suggestions for redesigning the curriculum of the discipline.

کلیدواژه‌ها [English]

• curriculum
• industrial design
• curriculum index