مقاله پژوهشی
بهروز سهیلی اصفهانی؛ محسن مراثی
چکیده
در هنر پست مدرن و معاصر، با بیشتر مورد توجه قرار گرفتن مفهومِ پنهان در اثر هنری، توجه به نقش«عنوان » در انتقال مفهوم افزایش می یابد. در این میان، هنر مفهومی، بیش از سایر گرایش های هنری موجود،بدان اعتنا نموده است؛ چرا که مفهوم در این گونه هنری، از ارکان اصلی محسوب م یشود. چگونگی شک لگیریو انتقال «مفهوم » این آثار به مخاطب، ...
بیشتر
در هنر پست مدرن و معاصر، با بیشتر مورد توجه قرار گرفتن مفهومِ پنهان در اثر هنری، توجه به نقش«عنوان » در انتقال مفهوم افزایش می یابد. در این میان، هنر مفهومی، بیش از سایر گرایش های هنری موجود،بدان اعتنا نموده است؛ چرا که مفهوم در این گونه هنری، از ارکان اصلی محسوب م یشود. چگونگی شک لگیریو انتقال «مفهوم » این آثار به مخاطب، موضوعی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و نگارندگانقصد دارند جایگاه «عنوان » را در آثار تجسمیِ مفهومی به روش توصیفی-تحلیلی مطالعه نموده و کارکردهای«عنوان » در این آثار را بررسی نمایند. پژوهش به دنبال پاسخ گویی به این سوالات است که آیا «عنوان » درانتقال مفهوم آثار تجسمیِ مفهومی دخالت دارد؟ آیا «عنوان » در یک اثر تجسمیِ مفهومی بخشی از اثر محسوبمی شود یا مجزا از آن است؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که «عنوان » می تواند در برخی آثار مفهومی، به منزلهیک عامل «مفهومی ساز » که اثر تجسمی یا یک شئ را تبدیل به اثر تجسمیِ هنر مفهومی می کند، عمل نماید وبا حذف آن، مفهوم اثر هنری تغییر خواهد کرد. نتایج همچنین بیان می دارند که «عنوان » در انتقال مفهوم آثارتجسمی مفهومی دخالت دارد و بخشی از خودِ اثر محسوب گشته و جدا از آن نمی باشد.
مقاله پژوهشی
رسول اسکندری؛ محمد تقی آشوری
چکیده
پژوهش پیش رو در مورد بررسی رابطه میان عناصر فرهنگی و فرم سفال های سیلک، از آغاز تا دوره ششماست. سفالِ پیش از تاریخ ایران غالباً پیرامون دو مقوله فرم )یا شکل( و نقش مایه مورد بررسی قرار گرفتهاست. پژوهش های انجام گرفته در مورد فرم سفال نیز اغلب محدود به بررسیِ ترکیبات و نحوه ساخت بودهاست. از جمله مسائل مهم در مورد فرم سفال در فرهنگ های پیش ...
بیشتر
پژوهش پیش رو در مورد بررسی رابطه میان عناصر فرهنگی و فرم سفال های سیلک، از آغاز تا دوره ششماست. سفالِ پیش از تاریخ ایران غالباً پیرامون دو مقوله فرم )یا شکل( و نقش مایه مورد بررسی قرار گرفتهاست. پژوهش های انجام گرفته در مورد فرم سفال نیز اغلب محدود به بررسیِ ترکیبات و نحوه ساخت بودهاست. از جمله مسائل مهم در مورد فرم سفال در فرهنگ های پیش از تاریخ، گرایش به تکرار یا تولید پیوستهیک یا چند فرم در یک دوره باستان شناسی است. برای نمونه در سیلک سوم تمایل آشکاری نسبت به تولیدانواع ساغر یا جام دیده می شود. این در حالی است که فرم ظروف در سیلک چهارم یکسر متفاوت می شود ودر سیلک ششم نیز فرم نسبت به دوره های پیش از خود تغییرات اساسی پیدا می کند. در این مقاله هدف ایناست تا با استفاده از فرم، منتها از منظری متفاوت، شناختی از فرهنگ های پیش از تاریخ حاصل شود. پرسشاصلی این نوشتار این است که چه رابطه ای میان تکرارِ تولید فرم سفال با مسائل فرهنگی جامعه سیلک درپیش از تاریخ بوده است؟ برای رسیدن به پاسخ پرسش مورد نظر رابطه میان فرم سفال با سه مقوله مرتبط بافرهنگ همچون کشاورزی، دین و طبقات اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی دقی قترِ مسئله،سفال سیلک با سفالِ تمدن های همزمان خود در نجدِ ایران و بین النهرین و فرهنگ های پیش از تاریخ دیگرمقایسه شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که تکرار فرم یا فرم هایی در یک دوره یا تمدن)مانند سیلک( امری تصادفی نبوده است و همزمان با توسعه کشاورزی و ظهور محصولات جدید و نیز مذهبو روابط اجتماعی فرم سفال دچار دگرگونی و تحول می شده است. شیوه پژوهش بر روش توصیفی-تحلیلیاستوار بوده و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است.
مقاله پژوهشی
کامران افشار مهاجر؛ سودابه صالحی؛ امیر فرید
چکیده
خوانش درست متن و شناسایی هر حرف در خط و خو شنویسی، به بیان شکلیِ کامل و درست رس مالخط آنخط وابسته است. از این رو، برای هر حرف می بایست شاخصه های شکلی ویژه ای متصور شد که عدم رعایتآن ها، ه مشکلی حروف با یک دیگر و در نتیجه، اشتباه در تشخیص و خوانش آن ها را به دنبال خواهد داشت.در رسم الخط الفبایِ خطوط اسلامی با گوناگونی شکلی و هم چنین نزدیکی ...
بیشتر
خوانش درست متن و شناسایی هر حرف در خط و خو شنویسی، به بیان شکلیِ کامل و درست رس مالخط آنخط وابسته است. از این رو، برای هر حرف می بایست شاخصه های شکلی ویژه ای متصور شد که عدم رعایتآن ها، ه مشکلی حروف با یک دیگر و در نتیجه، اشتباه در تشخیص و خوانش آن ها را به دنبال خواهد داشت.در رسم الخط الفبایِ خطوط اسلامی با گوناگونی شکلی و هم چنین نزدیکی ریختی در برخی از حروف مواجههستیم. اگر بتوان برای هر حرف، ویژگی های ساختاری منحصر به فرد را یافت، می تواند به تشخیص درستحروف منجر گردد. نوشتار حاضر نیز در مسیر رسیدن به این هدف، پرسشهایی را مد نظر دارد. از جملهاینکه، کدام پاره )جزء( از اجزای تشکیل دهنده ی حروف در الفبای خطوط اسلامی قابلیت تشخیص آن حرفرا دارند؟ همچنین شاخصه های قابل تشخیص هر حرف چه می تواند باشد؟ این پژوهش در محدوده خط هایسنتی و به روش کیفی وبه شیوه توصیفی، تحلیلی انجام یافته که حروف پس از جدا سازی، به صورتمقایسه شکلی میان داده ها، در جدول های مستقل مورد تحلیل قرار خواهند گرفت. نتیج هی حاصل از اینمقایس هها نشان دهنده تنوع و گوناگونی شکلی در هر حرف می باشد. با وجود این تنوع، می توان پاره هایمشخصی را برای شناسایی هر حرف یافت که حفظ تنها آن قسمتها برای تشخیص حرف کافی باشد.
مقاله پژوهشی
فرهنگ مظفر؛ مهدی حسینی؛ رضا خدادادی
چکیده
هنرهای عمومی با بسیاری از مسائل شهری در ارتباط است و از یکی ترفندهای زیست پذیری در جوامع شهری به شمار می آید. از مهم ترین اهداف هنر عرصه های عمومی به ویژه «دیوارنگاری» زیبا سازی، بازپیرایی و تلطیف فضاها و منظر شهری است. این هنر رسانه یِ دیداری می تواند ساحت کالبدی و دیداری منظر شهری را متاثر سازد و در ایجاد فضاهای سرزنده و با نشاط ...
بیشتر
هنرهای عمومی با بسیاری از مسائل شهری در ارتباط است و از یکی ترفندهای زیست پذیری در جوامع شهری به شمار می آید. از مهم ترین اهداف هنر عرصه های عمومی به ویژه «دیوارنگاری» زیبا سازی، بازپیرایی و تلطیف فضاها و منظر شهری است. این هنر رسانه یِ دیداری می تواند ساحت کالبدی و دیداری منظر شهری را متاثر سازد و در ایجاد فضاهای سرزنده و با نشاط موثر باشد. لذا مقاله حاضر با توجه به ضرورت بازشناسی نقش و تاثیر دیوارنگاری در زیباسازی جداره ها و نماهای شهر و با هدف تبیین تاثیر دیوارنگاره ها به عنوان یکی از راهکارهای بهبود منظر دیداری شهر و تلطیف محیط شهر تهران نگارش شده است. اگر چه در پژوهش حاضر از «روش های تحقیق ترکیبی»[1] کیفی وکمی بهره برداری شده اما اولویت با پژوهش کمی است. بدین جهت برای گردآوری داده کیفی از منابع کتابخانه ای استفاده شده و ابتدا چیستی هنرهای عمومی و دیوارنگاری و به رابطه این هنر با منظر شهری مورد بحث قرار گرفته است اما در مطالعات میدانی با توجه به جامعه آماریِ شهروندان تهران روش نمونه‌گیری تصادفی است و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر از بوده است؛ گردآوری داده های کمی به وسیله پرسشنامه 5 نقطه‌ای لیکرت و تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج کلی تحقیق کیفی، نشان می‌دهد که مداخلات هنری در عرصه های عمومی به ویژه دیوارنگاره ها می توانند با از بین بردن اشکالات دیداری و کاهش نابسامانی های بصری ساحت کالبدی و دیداری محسوس منظر شهری را بهبود بخشند. برآیند مطالعات میدانی نیز بیانگر رضایت شهروندان تهران از دیوارنگاره هایی است که با مقاصد زیباسازی در تهران اجرا می شوند. به باور بسیاری از مردم کیفیت بصری شهر تهران با وجود دیوارنگاره ها بهبود یافته است. همچنین شهروندان تهران معتقدند دیوارنگاره ها نه تنها در زیباسازی فضاهای شهری نقش موثری دارند بلکه راهکاری برای بهینه سازی و بازپیرایی نماها نیز هستند. [1] Mixed Methods Research
مقاله پژوهشی
سمیرا رویان؛ صمد سامانیان
چکیده
تعداد نسخ تاریخی مصور به جا مانده از عصر صفوی در قیاس با سایر نسخ مصور آن عصر و همچنین در قیاس با نسخ تاریخی مصور همسایگان مسلمان صفویان، عثمانیان و مغولان هند، نسبتاً ناچیز است. همین امر سبب شده است که پژوهشگران صفویان را نسبت به تصویرگری تاریخ بیتوجه قلمداد کنند و این ویژگی را گسستی نسبت به سنت تصویرگری ایران بدانند. ...
بیشتر
تعداد نسخ تاریخی مصور به جا مانده از عصر صفوی در قیاس با سایر نسخ مصور آن عصر و همچنین در قیاس با نسخ تاریخی مصور همسایگان مسلمان صفویان، عثمانیان و مغولان هند، نسبتاً ناچیز است. همین امر سبب شده است که پژوهشگران صفویان را نسبت به تصویرگری تاریخ بیتوجه قلمداد کنند و این ویژگی را گسستی نسبت به سنت تصویرگری ایران بدانند. از آنجا که مطالعات زیادی در زمینهی تصویرگری تاریخ در عصر صفوی صورت نپذیرفته است، این مقاله ضمن معرفی و ارزیابی آرای پژوهشگرانی که در این راستا نظریه پردازی کردهاند، و اشاره به کاستی های رویکرد موجود، اهمیت تصویرگری تاریخ نزد صفویان و کارکرد این تصاویر در نظام صفوی را تبیین مینماید. این پژوهش که با استناد به منابع کتابخانهای و اسناد تصویری به روش توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته، ثابت میکند صفویان نه تنها به تصویرگری تاریخ بیتوجه نبودند، بلکه علاوه بر تصویرگری نسخ خطی، ابزارهای دیگری نیز برای تصویرگری تاریخ در اختیار داشتند و تعداد آثار بجا مانده معیار مناسبی برای قضاوت رویکرد آنان به تصویرگری تاریخ نیست. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که آنچه تصویرگری تاریخ نزد صفویان را متمایز ساخته است، نه در کمیت، بلکه در کیفیت و کاربرد این تصاویر است.
مقاله پژوهشی
عادله محتشم
چکیده
در فرآیند حفاظت و مرمت آثار فرهنگی- تاریخی، حفاظت-مرمتگر اخلاق مدار، پیش از هر اقدامی، بایسته به شناخت و درک راستین سوژه است و به شناسایی، مطالعه و «تفسیر » هر آنچه به گونه ای با اثر تاریخی پیوسته و همبسته است، می پردازد. از این روی نقش «هرمنوتیک » در این فرآیند انکارناپذیر است. استناد به «نیت مؤلف » یا «قصد هنرمند ...
بیشتر
در فرآیند حفاظت و مرمت آثار فرهنگی- تاریخی، حفاظت-مرمتگر اخلاق مدار، پیش از هر اقدامی، بایسته به شناخت و درک راستین سوژه است و به شناسایی، مطالعه و «تفسیر » هر آنچه به گونه ای با اثر تاریخی پیوسته و همبسته است، می پردازد. از این روی نقش «هرمنوتیک » در این فرآیند انکارناپذیر است. استناد به «نیت مؤلف » یا «قصد هنرمند » از راه های شناخت معنا و تفسیر یک اثر در نقد ادبی و هنری است. این پژوهش به مطالعه در جایگاه قصد هنرمند در مداخلات حفاظتی و مرمتی پرداخته است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی، گردآوری داده ها از طریق بررسی منابع مکتوب و نتیجه گیری از طریق تحلیل داده ها و استدلال بوده است. در ابتدا به مفهوم قصدگرایی در نقد هنر، ضد قصدگرایی، و انواع آن پرداخته شد. انواع قصدگرایی عبارت بودند از: قصدگرایی مطلق، قصدگرایی متعادل، قصدگرایی انحصاری، قصدگرایی شمولی و قصدگرایی فرضی. در ادامه انواع قصدگرایی در بستر حفاظت و مرمت آثار تاریخی تحلیل شد. قصدگرایی های مطلق، انحصاری و فرضی، جایگاهی در این فرآیند نداشتند. قصدگرایی شمولی با رویکرد رایج در حفاظت و مرمت آثار، نزدیکی داشت. در نهایت دو دیدگاه ارائه شد: ۱.قصدگرایی متعادل، با احترام به اصالت مادی و معنوی اثر، شامل اصالت کاربرد، ماده، شکل، و محیط، رویکردی متناسب تر از سایر انواع قصدگرایی در فرآیند حفاظت و مرمت آثار ارائه می دهد. ۲.اثر تاریخی موجودیتی است دارای هویتی پویا و مستقل که ورای نیت هنرمند سازنده به سیر حیات خود در طول تاریخ ادامه می دهد.
مقاله پژوهشی
جواد حاتمی؛ مصطفی شاه‌محمدی؛ وحید چوپانکاره؛ مرضیه یادگار تیرانی
چکیده
با توجه به قدمت 30 ساله ی آموزش طراحی صنعتی در ایران و گذشت 18 سال از آخرین برنامه درسی مصوب این رشته، ضرورت طراحی برنامه درسی جدید برای این رشته وجود دارد، پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل اثرگذار بر طراحی برنامه درسی رشته طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی در ایران و با رویکرد کیفی و به روش پدیدار شناسی صورت گرفته است. جمعیت مورد مطالعه اعضای ...
بیشتر
با توجه به قدمت 30 ساله ی آموزش طراحی صنعتی در ایران و گذشت 18 سال از آخرین برنامه درسی مصوب این رشته، ضرورت طراحی برنامه درسی جدید برای این رشته وجود دارد، پژوهش حاضر با هدف تبیین عوامل اثرگذار بر طراحی برنامه درسی رشته طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی در ایران و با رویکرد کیفی و به روش پدیدار شناسی صورت گرفته است. جمعیت مورد مطالعه اعضای هیات علمی رشته طراحی صنعتی(حداقل با مرتبه استادیاری) در دانشگاه های تهران بودند. با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و تا رسیدن به حد اشباع داده ها، تعداد 16 نفر بررسی شدند. گردآوری داده ها از طریق انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق صورت گرفت و با روش تحلیل محتوای کیفی تجزیه و تحلیل ها انجام شدند. مضامین بدست آمده در جلسهی میزگرد صاحبنظران بررسی و نتایج نهایی تحقیق، مشخص شدند. در راستای هدف پژوهش، 604 کد معنادار یافت شد که در انتها، ده مضمون اصلی به عنوان الزامات طراحی برنامه درسی رشته طراحی صنعتی آشکار گشت، که در دو حیطه برنامه درسی و اصلاحات جای گرفتند. در حیطه برنامه درسی، شش مضمون هدف گذاری، مؤلفه های مؤثر در برنامه درسی، محتوا، یاددهی- یادگیری، فضای آموزشی، ارزشیابی و در حیطه اصلاحات، چهار مضمون بهروز رسانی، تغییر و بازنگری، اعتبار و ضرورت ایجاد گرایش قرار گرفتند. نتیجتاً بر اساس بایدهای آشکار شده به منظور طراحی برنامه درسی رشته طراحی صنعتی، لزوم بازتعریف ایرانی رشته طراحی صنعتی و تعیین اهداف برنامه درسی بر اساس نیازسنجی، تدوین تخصصی برنامه درسی و استفاده از تجربه30 سالهی آموزش این رشته، تدوین راهبردهایی برای انتقال دانش و دستیابی به مدل بومی رشته طراحی صنعتی، انتخاب راهبردهای یادگیری در عرصه و یادگیری مشارکتی در فرایند یاددهی-یادگیری، ضرورت فضاهای آموزشی متنوع، ارزشیابی مداوم و اصلاحات برنامه درسی، بازنگری و به روز رسانی برنامه درسی، اعتبار بخشی رشته طراحی صنعتی و ایجاد گرایش در مقطع کارشناسی رشته طراحی صنعتی به عنوان پیشنهادهایی برای طراحی مجدد برنامه درسی این رشته بعد از 20 سال ارائه گردید.
