نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
گروه معماری داخلی، دانشگاه هنر شیراز، شیراز، ایران
چکیده
مجموعۀ متنوعی از طراحی‌ها و نقاشیها سهراب سپهری برجای مانده که هر یک در جای خود ارزش مطالعه و بررسی را دارند. بااین‌حال، طراحی‌های او کمتر موردتوجه پژوهشگران بوده است. این آثار منبع مهمی در خوانش منظر و معماری بومی عصر او هستند. از آنجا بخش مهمی از میراث طبیعی و معماری ما به دلیل رشد شتابان شهرنشینی، خشکسالی و بحران‌های اقلیمی در معرض نابودی قرار دارند، آثار سپهری را می‌توان بخشی از اسناد میراث بومی دانست. هدف این پژوهش شناسایی ساختار ترکیب‌بندی آنها و تحلیل مفاهیم فضایی-مکانی موجود در آنهاست. روش این پژوهش کیفی و مبتنی بر توصیف و تحلیل است. برای این کار مجموعه‌ای از 145 طرح که در واپسین سال‌های حیات وی از مناظر گوناگون تهیه‌شده‌اند، انتخاب گردیده است. خوانش هر اثر شامل شناسایی عناصر و اجزاء تشکیل‌دهنده طراحی، شناسایی جزئیات، میزان و شیوه پرداخت اجزاء و کیفیت‌های نمایشی آنها است. نتایج نشان دادند که اجزای سازندۀ منظر و معماری بومی شامل «کوه»، «درخت» و «معماری» هستند و ساختار غالب در بازنمایی منظر طبیعی در این طرح‌ها شامل ترکیب‌بندی کوه‌ها و تپه‌ها به‌صورت قطر راست است. منظر بومی بازنمایی شده در این آثار، نوعی چشم‌انداز درهم‌بافته و مرکب است؛ «آبادی» و «خانه» دو گونه معماری بازنمایی‌شده هستند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Landscape and Vernacular Architecture in Sohrab Sepehri's Drawings
نویسنده [English]
- Ali Asadpour
Interior Design, Shiraz Art University, shiraz, Iran
چکیده [English]
Diverse collection of Sohrab Sepehri's drawings and paintings has left a legacy that is well worth the study. However, his drawings have received less attention from art critics. These works are an important source in the reading of the landscape and the vernacular architecture of his time and show his lived experience and deep understanding of the environment. Since an important part of our natural heritage and architecture is in danger of extinction due to the rapid growth of urbanization, drought and climate crises, Sepehri's works could be considered part of the documents of indigenous heritage. The aim of this study is to analyze the landscape and vernacular architecture in his drawings, to identify the structure of their composition and to analyze the spatial-local concepts in them. The method of this research is qualitative and based on description and analysis. In this study, a series of drawings by Sohrab Sepehri were selected in the last years of his life. These drawings include 145 pieces made from various landscapes during 1976-79. The reading of each work includes identifying the elements and components, the details, and the display qualities of each element. The results show that the components of landscape and vernacular architecture in Sohrab's lived experience include "mountain", "tree" and "architecture. The analysis of these elements indicates that the dominant structure in the natural landscape representation in these designs included the composition of mountains and hills in the right diameter. The vernacular landscape represented in these works is a kind of "complex landscape". "Village" and "house" are two types of architectures represented .Three different nested layers are formed in Sohrab Sepehri's designs; the innermost layer is the man-made layer of the architecture, the middle layer is the mass of trees, and the outer layer includes mountains and hills. The designer / spectator are always in the outer layer, so the concept of "here" and "there" is formed.Three different nested layers are formed in Sohrab Sepehri's designs; the innermost layer is the man-made layer of the architecture, the middle layer is the mass of trees, and the outer layer includes mountains and hills. The designer / spectator are always in the outer layer, so the concept of "here" and "there" is formed.Three different nested layers are formed in Sohrab Sepehri's designs; the innermost layer is the man-made layer of the architecture, the middle layer is the mass of trees, and the outer layer includes mountains and hills. The designer / spectator are always in the outer layer, so the concept of "here" and "there" is formed.Three different nested layers are formed in Sohrab Sepehri's designs; the innermost layer is the man-made layer of the architecture, the middle layer is the mass of trees, and the outer layer includes mountains and hills. The designer / spectator are always in the outer layer, so the concept of "here" and "there" is formed.
Keywords: Sohrab Sepehri, Design, Nature, Vernacular Architecture, Composition
کلیدواژه‌ها [English]
- Sohrab Sepehri
- Design
- Nature
- Vernacular Architecture
- Composition
ان درودی، اله ام؛ و بت ول صح راکاران. )1396« .)اصـول و راهبردهـای حفاظـت از منظـر فرهنگـی باغسـتان بومـی
تاریخـی شـهر قزویـن بـا تمرکـز بـر میـراث مصنـوع«. صفـه. )شـماره 79 ،)110-93.
انوش یروانی، علیرض ا؛ و الل ه آتش ی. )1391« .)تحلیـل تطبیقـی و بینارشـتهای شـعر و نقاشـی در آثـار سـهراب«.
پژوهشهــای زبــان و ادبیــات تطبیقــی. )شــماره 9 ،)1-24.
حری ری، خلی ل؛ و محمدعل ی ضیائیعلیش اه. )1392« .)بررســی و مقایســه آرامنشــهر ســهراب و پــاد آرمانشــهر
طاهـره صفـار زاده«. ادب و عرفـان. )شـماره 11 ،)205-190.
حس نلی، کاووس؛ و مصطف ی صدیق ی. )1382« .)تحلیــل رنــگ در ســرودههای ســهراب ســپهری«. دانشــکده
ادبیــات و علــوم انســانی دانشــگاه شــهید باهنــر کرمــان. )شــماره 10 ،)103-61.
خزاعیفـر، علـی. )1385« .)س هراب س پهری و ویلی ام وردزوورث دو ش اعر وح دت وج ودی«. نامـه فرهنگسـتان.
)شـماره 30 ،)83-59.
رزاقیاص ل، س ینا؛ و امی ن مه راد. )1391« .)انطبـاق ماهـوی میـان مضامیـن شـهر و طبیعـت در اشـعار سـهراب
سـپهری بـا اندیشـمندان حـوزه طراحـی محیطـی«. مطالعـات شـهری. )شـماره 5 ،)79-73.
رســمی، ســکینه. )1389« .)همپیونــدی درخــت و اشــراق و بازتــاب آن در شــعر ســهراب ســپهری«. زبــان و ادب
فارســی. )شــماره 220 ،)43-65.
رضوانی ان، قدیس ه؛ و فاطم ه هدایتن ژاد. )1394« .)بررســی تطبیقــی مؤلفههــای رمانتیــک در شــعر ســهراب
ســپهری و ویلیــام بلیــک«. ادبیــات تطبیقــی. )شــماره 13 ،)121-101.
سپهری، سهراب. )1369 .)اطاق آبی به همراه دو نوشته دیگر. تهران: سروش.
سپهری، سهراب. )1371 .)نقاشیها و طرحهای سهراب سپهری. بهکوشش پیروز سیار. تهران: سروش.
شامیانس اروکالئی، اکب ر؛ و حمی را علی زاده. )1393« .)طبیعــ و تخی ل در ش عر سـپهری و سـینمای کیارسـتمی«.
پژوهشهـای ادبیـات تطبیقـی. )شـماره 2 ،)79-104.
شــریفیان، مهــدی. )1384« .)نم اد در اش عار س هراب س پهری«. پژوهشــنامه علــوم انســانی. )شــماره 46-45 ،)
130-113.
ش ریفیان، مه دی؛ و یوس ف داربی دی. )1386« .)بررسـی سـمبلهای سـیب، کبوتـر، گل سـرخ و نیلوفـر در اشـعار
سـهراب سـپهری«. دانشـکده ادبیـات و علـوم انسـانی دانشـگاه شـهید باهنـر کرمـان. )شـماره 21 ،)84-60.
صدرائـی، رقیـه. )1396« .)بازتـاب مکتـب رمانتیسـم در شـعر سـهراب سـپهری«. مطالعـات زبـان و ادبیـات غنایـی.
)شـماره 23 ،)46-33.
قاس مزاده، س ید عل ی؛ و ناص ر نیکوبخ ت. )1382« .)روانشناسـی رنـگ در اشـعار سـهراب سـپهری«. پژوهشهـای
ادبـی. )شـماره 2 ،)156-145.
کریمیفیروزجائ ی، عل ی؛ و هم کاران. )1396« .)دیــدگاه هنری-جغرافیایــی ســهراب ســپهری بــه مقولــه شــهر و
معمــاری«. مدیریــت شــهری. )شــماره 48 ،)433-444.
ملا ابراهیم ی، ع زت؛ و هم کاران. )1392« .)بررســی تطبیقــی طبیعتگرایــی در اندیشــههای ســهراب ســپهری و
فصلنامة دانشگاه هنر | شماره 30 | دی 1399
نامۀ هنرهای تجسمی و کاربردی112
جبـران خلیـل جبـران«. ادب عربـی. )شـماره 1 ،)235-213.
نعمتـی، فـاروق. )1391« .)در جسـتجوی ناکجاآبـاد )بررسـی تطبیقـی آرمانشـهر در شـعر جبـران خلیـل جبـران و
س هراب س پهری(«. زبـان و ادب فارسـی. )شـماره 12 ،)171-152.
.Press University Agricultural China: Beijing. landscape vernacular of Design). 2003. (L, Liu
of Journal”. Architecture Vernacular and Conservation teaching). “2011. (M, Philokyprou
.24-7), 17 vol. (Conservation Architectural
-175), 21 vol. (Research Landscape”. garden vernacular the Researching). “1996. (J, Roberts
.187
of process the during landscape vernacular of tection pro and development the). “2011. (L, Xu
.(39 vol. (Sciences Agricultural Anhui of Journal”. tourism v
)