نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم شفیعی علویجه ¹
• بهمن نامور مطلق ²

¹ دانش آموخته ایرانشناسی، بنیاد ایران شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² دانشیار دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

نقاشی ایرانی در نگاه نخست تصویرسازی غیرواقع­گرایانه­ای براساس منابع ادبی و تاریخی است، اما نقاش تنها تصویرساز اشعار و روایات نیست بلکه بن­مایه و مفهومی از دل داستان بیرون کشیده و به نمایش می­گذارد. هنرمند در اثر ایجاد معنا می­کند و مخاطب را برای دستیابیِ حقیقت به چالش می­کشد. رویارویی با اژدها از موضاعاتی است که در تاریخ نگارگری با مضامین مختلف حماسی، مذهبی و قهرمان­های مختلف به تصویر درآمده است. تعداد زیاد نگاره با این مضمون، امکانی فراهم آورده که با تطبیق نمونه­های متعدد به چگونگی ارتباط نقوش و ویژگی­های هنری در مکاتب مختلف و در کنار آن مفاهیم درونی این مضامین پی­برد. "رویارویی اسفندیار با اژدها" از موضاعاتی است که به رویاروی شاهزاده ایرانی با اژدها می­پردازد. هدف از این مقاله، مطالعه اسناد و دست یابی به مضمون آثار و تحلیل آن است. نتیجه در مطالعه 4 مجلس نگارگری نشان می­دهد هر تصویر محصول ترکیبی از روایات ادبی و انتزاع ذهن و سابقه ناخودآگاه ذهنی هنرمند است که توانسته به خوبی تصویر و نشان ذهنی­اش را در تصویرنگاری شاهنامه پیاده کند. در این مقاله کوشش شده است هدف  نگارگران از به تصویر کشیدن نگاره رویارویی اسفندیار با اژدها را به عنوانی اصلی که دریافت آن دلیلی است بر حجم عظیم نگاره­هایی با این مضمون تصویر شده را توجیه کند.

کلیدواژه‌ها

• "شاهنامه فردوسی"
• "هنرمند نگارگر ایرانی"
• "اسفندیار"
• " اژدها"
• "معانی رمزی"

عنوان مقاله [English]

The Conceptual Analysis of "the Confrontation of the Dragon and the Dragon-Slayer" Paintings: The case study of "the Confrontation of Esfandiar with the Dragon" in the illustrated manuscripts of the Ilkhanied era

نویسندگان [English]

• Maryam Shafiei Alavijeh ¹
• Bahman namvar motlagh ²

¹ MA in Iran-studies, Iran studies Foundation, Beheshti University, Tehran, Iran

² Associate Professor of Faculty of Literature and Human Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

At first sight, the Iranian painting is an unrealistic illustration based on literary and historical sources. Nevertheless, a painter does not just illustrate poems and narratives and, in fact, extracts and displays the concept and theme of the story. In other words, the artist creates meaning in the work and challenges the audience to attain reality. Confrontation with a dragon has been a subject illustrated in the history of painting with various epic and religious themes and different heroes. The high number of paintings focusing on this subject has generated an opportunity to learn about the relationship between artistic features and motifs in different schools and internal concepts of these themes by matching multiple examples. “Confrontation of Esfandiar with the Dragon” focuses on the event of an Iranian prince confronting a dragon. The present study aimed to study the related documents and gain and analyze the themes of works. Evaluation of four battle paintings showed that each painting is a combination of literary narratives and abstraction of the mind and history of the mental unconscious of the artist, who has been able to properly draw their mental image in Shahnameh illustration. In this study, attempts were made to justify the painters’ objective of painting the image of confrontation of Esfandiar with the dragon as a principle, achieving of which could be the reason for the huge volume of drawings with this theme. 

کلیدواژه‌ها [English]

• "Ferdowsi Shahnama"
• "Iranian artist-illustrator"
• "Isfandiar"
• Drogon"
• "symbolic meaning"