جایگاه فرهنگ مردمی در طراحی گرافیک تبلیغاتی پست‌مدرن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته ی پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 عضئ هیأت علمی، گروه پژوهش هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

10.30480/vaa.2023.4240.1738

چکیده

در نیم قرن اخیر، جهان توجه زیادی به رویکرد پست‌مدرن داشته؛ اما مباحث زیبایی‌شناسی آن ابهام دارد. پست‌مدرن، به نفی وجود و زیبایی ذاتی پرداخته و در قضاوت و توانایی فکری انسان، تردید می‌کند. لذا، پست‌مدرن در تعارض با نظریه‌های وجودشناسی و معرفت‌شناسی، معیار مُتقنی برای زیبایی‌شناسی ارایه نکرده است. کثرت‌گرایی، از اصول شناخته شده پست‌مدرن بوده که برای تعدد دیدگاه‌ها و انتخاب‌ها، به مفهوم توجه به فرهنگ مردمی و خواست عموم است. طراحی گرافیک تبلیغاتی نیز در دوران پست‌مدرن شکوفا شده و با اهداف: جلب توجه، پیام‌‌رسانی اثربخش و ماندگاری تبلیغات در خاطره مخاطب، کاربردهای فراوانی برای خود، ایجاد کرده است. بنابراین وجه اشتراک تفکر پست‌مدرن، هنر گرافیک تبلیغاتی و فرهنگ مردمی، معطوف به حاکمیت «عامه‌پسندی»، است. لذا با گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و پایگاه‌های اینترنتی معتبر، دستاوردهای «عامه‌پسندی» با روش تحقیق کیفی و به شیوه توصیفی- تحلیلی و استنتاج قیاسی، شناسایی شده‌ و یافته‌ها در مصاحبه با خبرگان مرتبط، غنی‌سازی و تصدیق گردیده‌اند. «عامه‌پسندی» خود مبتنی بر منافع و وفاق عمومی بوده و ریشه در فرهنگ مردمی دارد. در نتیجه، خلق آثار گرافیک تبلیغاتی با ترجیحات «عامه‌پسند»، می‌توانند از اقبال بیشتری برای «دیده شدن» و «مطرح بودن» توسط مخاطبان هدف، برخوردار باشند. بنابراین اهم مشخصه‌های طراحی «گرافیک تبلیغاتی پست‌مدرن» براساس «عامه‌پسندی»، مشتمل بر تعابیر همگون شده: ساختارشکنی (شالوده‌شکنی، عجیب و غیرمتعارف)، تمثیل (استعاره)، کثرت‌گرایی (تکثرگرایی، چندگانگی) و التقاط‌گری (امتزاج، اختلاط، ترکیب)، الگوبرداری (تقلید)، نقش‌مایه‌های سنتی و بومی‌گرایی، سرشناسی (سلبریتی)، یادمانه (نوستالژی)، تهییجی (پیشبرد فروش هیجانی)، ترویج ضدمصرف‌گرایی، وانمودگی (شبیه‌سازی)، زیبایی فراواقعیت (اغراق‌آمیز)، احساسی، ابهام (ایهام، شک‌اندیشی، تبلیغات تیزینگ)، طنز (شوخی، شادمانی، تمسخر، نادان‌نمایی) و نمادپردازی (تبلیغات برندسازی)، احصاء شده‌اند. سرانجام با تحلیل مزیت‌های «وفاق عمومی» و چالش‌های «مهندسی نظرات»، پارادایم «عامه‌پسندی»، برای زیبایی‌شناسی نوین پست‌مدرن، تعیین شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات