سیر تطور بازنمایی حضرت سلیمان در نگارگری ایران (سده های هفتم تا دهم هجری قمری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

10.30480/vaa.2023.4327.1755

چکیده

سلیمان به عنوان یک پیامبر-پادشاه یکی از شخصیت های مهم در فرهنگ اسلامی است که جن و وحوش و طیور و باد نیز به فرمان او درآمدند. گرچه کهن ترین تصاویر بر جای مانده از سلیمان در هنر اسلامی به سدۀ هفتم هجری بر می گردد، از اواخر سدۀ نهم به بعد، نقاشی های او به طور گسترده ای در هنر ایران بازتاب یافته است. این مقاله با بهره گیری از مطالعۀ کتابخانه ای و نسخه شناختی و با روش های توصیفی - تحلیلی و تاریخی به بررسی قدیم ترین نگاره های باقی مانده از سلیمان در هنر ایران در بازۀ زمانی سده های هفتم تا دهم هجری قمری می پردازد. از سئوالات اصلی پژوهش می توان به این موارد اشاره نمود که دلیل اهمیت سلیمان در فرهنگ و هنر ایران چه بوده است و نیز تصاویر او در گذار از سدۀ هفتم تا دهم هجری چه سیر تطوری داشته است؟ یافته ها نشان می دهند که در نمونه های دورۀ ایلخانی عموماً تعداد پیکرهای انسانی و دیوها محدود است و به جز شیرهایی که زیر تخت سلیمان جای دارند، هیچ گونه جانور و پرنده ای دیده نمی شود. از اواخر سدۀ هشتم تعداد پیکرهای انسانی و فرشتگان افزایش یافته و انواع جانوران واقعی و افسانه ای ترسیم شده اند. درج گستردۀ تصاویر سلیمان در صفحات آغازین کتاب ها از نیمۀ سدۀ نهم هجری به بعد حکایت از اهمیت سلیمان در فرهنگ مسلمانان به عنوان شخصیتی دارد که دو جنبۀ پیغمبری و پادشاهی را توأمان داشت. این ویژگی، مطلوبِ بسیاری از حاکمان ایران در سده های میانی بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار