دکترای تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، استادیار، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران، ایران
10.30480/vaa.2024.4777.1823
چکیده
انقلاب اسلامی سال 1357 نقطه عطفی در سیر تحولات و تطورات شاخه های گوناگون هنری ایران به شمار می آید. پس از انقلاب اسلامی، تمرکز مطالعات هنر ایران در غرب که عمدتاً متوجه دوران اسلامی و ایران باستان بود تا حدودی به هنر پساانقلاب معطوف گردید. مقاله حاضر ضمن واکاوی پژوهش هایی از کشورهای امریکا، انگلستان، فرانسه و آلمان دربارة هنرهای تجسمی پساانقلاب، جریان های اصلی در این مطالعات را شناسایی و بررسی نموده است. این پژوهش ها شامل مقالات، کتاب ها، رساله ها و پایان نامه هایی است که مؤلف آنها به نوعی وابسته به مراکز پژوهشی یا دانشگاهی یکی از چهار کشور مزبور باشد. تحقیق حاضر از لحاظ روش، توصیفی تحلیلی است و با شیوه فراترکیب، به واکاوی 50 نمونة در دسترس که به‌صورت هدفمند انتخاب شده اند پرداخته تا به این پرسش پاسخ دهد که جریان های غالب در این متون کدام اند؟ بر اساس یافته های پژوهش، در مطالعات صورت گرفته سه جریان عمدة «بررسی ابعاد و چالش های تجربة هنری در ایران پساانقلاب» (با تمرکز بر ساخت ارادی هویت و دغدغة معاصریت)، «ارزیابی تأثیرات نهادینه سازی در هنر پساانقلاب» (با تمرکز بر نهادینه سازی اجتماعی و فضای عمومی، و نهادینه سازی فرهنگی و جهانی سازی) و «واکاوی تجارب جنسیتی در هنر پساانقلاب» (با تمرکز بر کلیشه سازی حجاب و اعتباردهی به هنر مهاجران) شناسایی گردید. از دستاوردهای مطالعاتی نظیر پژوهش حاضر می توان در جهت تنظیم ساز و کارهای تولید و مصرف هنر، و همچنین اصلاح و تعدیل دیپلماسی های هنری و فرهنگی در هر دو عرصه ملی و جهانی بهره برد.
)