کارکرد شناختارهای «قضاوت-تصمیم» و «حل مسئله» در ساختار انکدوتیِ کمیک‌استریپ‌های کودکانۀ «قصه‌های من و بابام»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد ادبیات کودک و‌ نوجوان، دانشگاه پیام‌نور، واحد تهران جنوب، تهران، ایران

10.30480/vaa.2025.5960.2010

چکیده

کتاب «قصه‌های من و بابام» اثر اریش اُزِر، ملقب به پلائن، مجموعه‌ای از پی‌نماهای طنزآمیز کودکانه است. پی‌نما یا کمیک‌استریپ‌ به دنباله‌ای از تصاویر غیرمتحرک می‌گویند که بیانگر روایتی باشد. موضوع روایت‌شناسیِ شناختی مطالعۀ رابطۀ متن روایی با پردازش‌ها و بازنمایی‌های ذهنی مخاطب است. این مقاله بر آن است که با رهیافت روان‌شناسی شناختی، چگونگی کارکرد شناختارهای «قضاوت-تصمیم» و «حل مسئله» را در نظام خنده‌معناییِ پی‌نما‌های آن اثر واکاوی کند. منظور از «نظام خنده‌معنایی» شکل‌گیری فرایند خنده در چارچوب یک نظام معنایی است. کتاب مذکور برای گروه سنی «ب» و «ج» طراحی و توسط ناشرین مختلف در ایران بازنشر شده است. نسخۀ آلمانی اثر، بی‌کلام و حاوی تصاویری سیاه‌وسفید است؛ لیکن در برخی بازنشرهای فارسی، تصاویر رنگ‌کاری شده‌اند و روایاتی نوشتاری نیز به آنها پیوست شده است. پی‌نماهای این مجموعه، دارای ساختاری لطیفه‌گون (انکدوتی) هستند. یعنی ساختارشان قائم بر ضربۀ پایانی (غافل‌گیری در پانل پایانی) است. علت انتخاب این کتاب، افزون بر شهرت جهانی اثر، محوریت شناختار قضاوت-تصمیم‌گیری و حل مسئله در ایجاد ضربۀ پایانیِ انکدوت‌های آن است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی‌توصیفی انجام شده است. نتیجۀ این پژوهشِ میان‌رشته‌ای نشان ‌می‌دهد، در پی‌نماهای لطیفه‌گون، افزون بر اینکه پر کردن شکافِ قاب‌به‌قاب تصاویر به ارتقای دانش شناختی کودک کمک می‌کند، شکاف‌های موجود در گفتمان‌های مبتنی بر شناختار قضاوت و حل مسئله نیز برای او عینی‌سازی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Function of the Cognitive Processes of “Judgment-Decision” and “Problem-Solving” in the Anecdotal Structure of the Children’s Comic Strips “Father and Son”

نویسنده [English]

  • Amir Hossein Zanjanbar
of Children ̓s and Young Adult Literature, Payame Noor University, Tehran, Iran