بازتاب مشروعیت و اقتدار در نقش برجسته و سنگ نبشته آرامگاه داریوش اول

 
نقوش برجسته و کتیبه‌های هخامنشی حاوی مفاهیم سیاسی و دینی در جهت استحکام ایدئولوژی سلطنتی پادشاهان هستند. این پژوهش به روش توصیفی نقش برجسته و سنگ‌نبشته آرامگاه داریوش را به کمک روش اسنادی موردبررسی قرار می‌دهد. در تحلیل کتیبه‌ها و نقوش برجسته داریوش می‌توان به ساختار مشروعیت وی در اداره شاهنشاهی و حکومت پی برد. نقوش برجسته آرامگاه داریوش حامل پیام‌های اقتدار و پایداری همانند نقوش کاخ‌های وی هستند. شاه ادامه قدرت و الوهیت فرمانروایی‌اش را پس از مرگ نیز با نشانه‌های به‌کاربرده در نقوش برجسته و سنگ‌نبشته آرامگاهش به ثبت رسانده است. ایدئولوژی قدرت مشروعیت داریوش علاوه بر صفات اخلاقی، برتری‌های فیزیکی چون جنگجو پارسی است تا شکل قهرمانی از خود بنا کند که مردم و سرزمین خویش را از دروغ و دشمن محافظت می‌کند و نیز اهمیت هویت ایرانی و تبار آریایی را در جهت کسب صلاحیت و حقانیت شاهی نشان می‌دهد. این ساختارها الگویی است که در مذهب و هویت ریشه دارد و داریوش به‌مقتضای زمان و فضای سیاسی خود درآمیخت و در جهت کسب مشروعیت پادشاهی از آن در آثار هنری بهره برد.