تفسیر تصویر بدن در چند اثر از بهمن محصص بر اساس فلسفه بدنمندی مرلوپونتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه هنر، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه هنر، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.

چکیده

در رویکرد پدیدارشناختی مرلوپونتی رابطه بدن و جهان چنان درهم­تنیده شده است که جدایی هر یک از دیگری امکان­پذیر نیست. انسان با بدنش دیده می­شود و می­بیند، این همان درهم­تنیدگی سوژه و ابژه است که نقاش همچون یک محقق می­تواند با تعلیق نمود‌های ابهام­آفرینِ پدیده‌ها آن را آشکار سازد. در این پژوهش چند اثر از محصص انتخاب‌شده که بدن را به‌صورتی ویژه فاقد صورت مشخص، بدون هویت و تَک افتاده نمایش می­دهند که بر مبنای نظریه بدنمندی مرلوپونتی قابلیت خوانشی نو دارند. محصص همانند یک پدیدارشناس با تمرکز بر موقعیت انسان در جهان، بازنمایی در معنای کلاسیک را کنار می­گذارد و با بدنی که در خود مستحیل شده است، فرم­گرایی و مفهوم­گرایی را جمع می­زند. به‌این‌ترتیب در کار او سوژه و ابژه در رابطه­ای دیالکتیکی به یک اندازه نقش تعیین­کننده دارند. این یعنی، علاوه بر ویژگی­های فرمی اثر، توجه به رابطه انسان با جهان و صنعت نیز می­تواند مخاطب را به معنا و لذت نزدیک سازد. هدف اصلی پژوهش این است که با التفات به توصیف و تحلیل داده­های برآمده از مطالعه­ کتابخانه­ای آرای مرلوپونتی و تطابق آن‌ها با عناصری برگزیده از آثار محصص، ابعاد معنایی تازه­ای از کارهای محصص مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته شود.

کلیدواژه‌ها


پاکباز، رویین. (1378). دایره المعارف هنر. تهران: فرهنگ هنر معاصر.
پریموزیک، دنیل تامس. (1387). فلسفهومعنا. ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی. تهران: مرکز.
سبزکار، اسما. (1396). مرلوپونتی و تحلیل آثار نقاشی. تهران: هرمس.
خلعتبری، آرمان. (1396). بَهمَن درباره‌ بهمن محصص. امریکا: لوک.
کانت، ایمانویل. (1377). نقد قوه حکم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان. تهران: نشر نی.
کشمیرشکن، حمید. (1393). هنر معاصر ایران. تهران: نظر.
ماتیوس، اریک. (1387). درآمدیبراندیشه­هایمرلوپونتی. ترجمه رمضان برخورداری. تهران: گام نو،.
مرلوپونتی، موریس. (1375). «اولویت‌های ادراک و پیامدهای آن». ترجمه مراد فرهاد پور. فرهنگ. (شماره 18)، 149-124.
Brough Martin. (2010). Handbook of Phenomenological aesthetics. (Ed). Hans Raner Seep & lester embree. London & New York: Springer.
Crowther, P. (1993). Art and Embodiment. Oxford: Oxford University Press.
Johnson, Galen. (1993). Phenomenology and Painting Cezann’s Doubt, The Merleau-Ponty Aesthetics Reader. Evanston: The Northwestern University.
Merleau-Ponty, M. (1993). “Eye and Mind”. In Johnson, Galen (Ed). The Merleau-Ponty Aesthetics Reader: Philosophy and Painting. M. Smith (Trans.). Evanston, Illinois: Northwestern University Press.
Merleau-Ponty, M. (1993). Cézanne’s Doubt, the Merleau-Ponty Aesthetics Reader: Philosophy and Painting. G.A. Eds. Johnson and M.B. Smith, Evanston, IL: Northwestern University Press, 59-75.
Merleau-Ponty, M. (1969). The Visible and The Invisible. A. Lingis (Trans.). Evanston, Illinois: Northwestern University Press.
Merleau-Ponty, M. (2008). Phenomenology of Perception. C. Smith (Trans.). New York and London: Routledge.
Selvaggi, Guosepe. (1977). Bahman Mohaases. Italya: Trec.
Sranford Encyclopedia of Philosophy, Maurice Merleau-Ponty, first published, Wed Sep, 14, 2016, Available: https://plato.stanford.edu