انعکاس تعاملات کاربران در طراحی بسته‌بندی نگهدارنده دارو مخصوص سالمندان با استفاده از مهندسی کانسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه طراحی صنعتی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهراء (س)، تهران، ایران

2 کارشناس طراحی صنعتی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا, تهران، ایران

چکیده

مطالعات نشان داده است که افراد مسن نسبت به دیگر گروه‌های سنی، بیشتر به بیماری‌های مزمن مبتلا شده و تحت درمان می‌باشند. دارو درمانی در افراد مسن رایج است. گوناگونی و تحولات معمول در شیوه زندگی افراد کهنسال نیز تأثیر عمده‌ای بر روش مصرف دارو در آنان دارد. مصرف دارو به ارتباط هرچه بیشتر و بهتر کاربر با دارو وابسته است. بسته‌بندی دارو یکی از مهم‌ترین عوامل محسوب می­گردد که در این تعامل و ارتباط نقش تأثیرگذاری را بر عهده دارد. از اهداف این مطالعه، بررسی بسته‌بندی نگهدارنده دارو در بین افراد سالمند با استفاده از مهندسی کانسی و بهبود تعامل افراد سالمند با دارو است. از این­رو، ابتدا طبق روند مهندسی کانسی، تمامی محصولات مرتبط با موضوع مطالعه‌ نگهدارنده دارو، جمع‌آوری شدند و با توجه به معیارهای طراحی تعاملی، چهار محصول از میان محصولات موجود در بازار برای تجزیه و تحلیل خواسته سالمندان انتخاب شدند. با استفاده از منابع مختلف، 75 واژه کانسی به دست آمد که با انتخاب 24 واژه کانسی بیان‌کننده ویژگی‌های موردنظر بسته‌بندی نگهدارنده دارو، پرسشنامه‎‌ای به شیوه افتراق معنایی شکل گرفت. 21 نفر (خانم) از اعضای کانون سالمندان سرای محله شهرک قدس در منطقه دو شهر تهران، داوطلب انجام این پرسشنامه شدند. برای تحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه از نرم‌افزار SPSS و ضریب همبستگی استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که صفت‌هایی با ضریب همبستگی نزدیک به هم از نظر معنایی نیز با هم در ارتباط‌ هستند. یافته‌های این مطالعه می‌تواند به طراحی محصول با توجه به معیارهای تعیین‌شده کمک نماید.

کلیدواژه‌ها


-         باستانی، پیوند؛ دهقانی، مینا و احمدی مرزاله، میلاد. (1396). ارزیابی داروخانه‌های بیمارستانی شهر شیراز با معیار داروخانه دوستدار سالمند. مجله علمی پژوهشی سالمند، دوره 12(1)، 119.
-         دلشاد نوقابی، علی؛ بلوچی بیدختی، طاهره؛ شمشیری، محمود؛ شارعی نیا، حبیب و رادمنش، رضا. (1392). وضعیت تعدد دارویی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان. نشریه پرستاری ایران, دوره 26(83), 9-1.
-         کلینی ممقانی، ناصر و ابراهیمی، سارا. (1393). مهندسی کانسی: نقش عواطف و احساسات در فرایند طراحی صنعتی. چاپ اول، تهران: سمت.
-         کلینی ممقانی، ناصر؛ صادقی نایینی، حسن و اریسیان، زهره. (1392). طراحی تعاملات، هنر تسهیل ارتباط متقابل انسان با محصول و خدمات. نشریه علمی پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، سال چهارم (5)، 108-97.
-         کلینی ممقانی، ناصر و مرشدزاده، الهام. (1389). ارزیابی کاربر و کارکرد محصول با رویکرد طراحی تعاملات. نشریه علمی پژوهشی هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، دوره 2(41)، 104-95.
 
 
-          Crilly, N.; Moultrie, J., & Clarkson, P. J. (2004). Seeing things: consumer response to the visual domain in product design. Design studies, 25(6), 547-577.
 
-          Guzmán, J. L.; Dormido, S., & Berenguel, M. (2013). Interactivity in education: An experience in the automatic control field. Computer Applications in Engineering Education, 21(2), 360-371.
 
-          Hayes, T. L.; Hunt, J. M.; Adami, A. & Kaye, J. A. (2006, August). An electronic pillbox for continuous monitoring of medication adherence. In Engineering in Medicine and Biology Society, 2006. EMBS'06. 28th Annual International Conference of the IEEE, 6400-6403.
 
-          Huang, H. Y.; Maguire, M. G.; Miller III, E. R. & Appel, L. J. (2000). Impact of pill organizers and blister packs on adherence to pill taking in two vitamin supplementation trials. American journal of epidemiology, 152(8), 780-787.
 
-          Huang, S. C.; Chang, H. Y.; Jhu, Y. C. & Chen, G. Y. (2014). The intelligent pill box—Design and implementation. In Consumer Electronics-Taiwan (ICCE-TW), 2014 IEEE International Conference, 235-236.
 
-          Kozak, G. R., & Wiedemann, J. (2008). Package design now!. Taschen.
 
-          Maguire, M. (2014). Socio-technical systems and interaction design–21st century relevance. Applied ergonomics, 45(2), 162-170.
 
-          Momeni, K., & Karimi, H. (2011). Comparison of mental health between elderly admitted in sanitarium with elderly in sited in personal home. Journal of Kermanshah University of Medical Sciences(J Kermanshah Univ Med Sci), 14(4).
 
-          Norman, D. (2013). The design of everyday things: Revised and expanded edition. Basic Books (AZ).
 
-          Notenboom, K.; Beers, E.; Riet‐Nales, D. A.; Egberts, T. C.; Leufkens, H. G.; Jansen, P. A. & Bouvy, M. L. (2014). Practical problems with medication use that older people experience: a qualitative study. Journal of the American Geriatrics Society, 62(12), 2339-2344.
 
-          Philbert, D.; Notenboom, K.; Bouvy, M. L. & Geffen, E. C. (2014). Problems experienced by older people when opening medicine packaging. International Journal of Pharmacy Practice, 22(3), 200-204.
 
-          Sormunen, E.; Nevala, N., & Sipilä, S. (2014). Critical factors in opening pharmaceutical packages: a usability study among healthcare workers, women with rheumatoid arthritis and elderly women. Packaging Technology and Science, 27(7), 559-576.