تبیین مدل مفهومی و چار چوب تحلیلی تجربه بازدیدکننده موزه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ،گروه دکتری تاریخ تحلیلی و تطبیقی هنر اسلامی، دانشگاه هنر ،تهران عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان ،گروه موزه و گردشگری

2 استاد گروه برنامه ریزی شهری ،دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه هنر

چکیده

موزه ها به‌مثابه "مقصد" درادبیات گردشگری به‌عنوان مکانی برای تعامل بازدیدکننده با آثار و مفاهیم شناخته شده و با رویکردی مخاطب محور ، به هدف شناخت دریافت بازدیدکنندگان، تجربه بازدید از موزه را در اولویت پژوهشی خود قرار داده اند. با گذشت دو دهه از شکل‌گیری دانش واژه تجربه بازدیدکننده موزه که صورت دانشی آن توسط جان فالک و لیندا دیرکینگ مطرح شد، گسیختگی و ابهام در تبیین مؤلفه‌های اصلی و عوامل مؤثر در آن وجود دارد. در این مقاله با هدف تبیین مفهوم تجربه بازدیدکننده موزه، از روش اسنادی و مطالعه کتابخانه‌ای به‌منظور گردآوری داده‌ها استفاده شده است و با روش بازبینی سیستماتیک منابع و به شیوه فراترکیب، به تبارشناسی و تحلیل آرای نظریه‌پردازان برای شناخت تجربه بازدیدکننده موزه و شاخصه‌های آن، پرداخته است. با تحلیل این یافته‌ها چارچوب تحلیلی و مدل مفهومی تجربه بازدیدکننده موزه و عوامل شکل‌گیری و مقوله‌های آن ارائه شده است. عوامل شکل‌گیری در دو گروه درون فردی و برون فردی تقسیم و تحلیل‌شده‌اند. عوامل درون فردی شامل مجموعه‌ای دانش‌ها و تجربه‌های گذشته، علاقه‌ها و انتظارات است. عوامل برون فردی به سه دسته تقسیم می­گردد: 1. عوامل فیزیکی-محیطی که دربردارنده عناصر فضایی و بصری که به حس بودن شخص در محیط وابسته­اند، 2. عوامل اجتماعی و فرهنگی که دربرگیرنده متغیرهای همراهان و بافت فرهنگی است، 3. زمان به‌عنوان بستر شکل‌گیری و ماندگاری تجربه به­عنوان متغیری مؤثر در نظر گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. افرا, هادی و رضا فیض آبادی. 1392. “تبارشناسی مفهوم هویت در گفتمانهای سیاسی ایران معاصر.” مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد 1-32.
  2. بهزاد فر, علیرضا. 1392. هویت شهر: نگاهی به هویت شهر تهران. تهران: نشر شهر تهران وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران.
  3. شیرازی, محمد, و قربانعلی آقا احمدی. 1388. “دیرینه شناسی و تبارشناسی فوکو به عنوان روشـی در مقابـل روش های تاریخی متداول در علوم اجتماعی.” پژوهش نامه علوم اجتماعی سال سـوم، شـماره چهـارم: 103-126.
  4. کمالی, یحیی. 1396 "روش‌شناسی فراترکیب و کاربرد آن در سیاستگذاری عمومی." فصلنامه سیاست 47(3):.721-736
  5. مهاجرزاده, محمد, ناصری آیت, و گلنوش عبدالله زاده. 1391. “جستاری در روانشناسی محیطی و کاربرد آن در معماری.” فصلنامه فنی مهندسی فن و هنر، شماره 60.
  6. همتی, همایون. 1378. فهم هنر و هنر فهم. تهران: پرسش.
    1. Ambrose, Timathy, And Crispin Paine. 1993. Museum Basics. Newyork: Routledge.
    2. Anderson, D, B Piscitelli, K Weier, M Everett, And C Tayler. 2002. "Children's Museum Experiences: Identifying Powerful Mediators Of Learning." Curator 45 (3): 213-231.
    3. Anderson, David , Martin Storksdieck, And Spock Michael. 2013. Understanding The Long- Term Impacts Of Museum Experiences. Www.Bu.Edu/Sed/Files/2013/11/Anderson1.Pdf‎Cached. Accessed December 1, 2015.
    4. Anderson, David, Barbara Piscitelli, Katrina Weier, Mochele Everett, And Collette Tayler. 2010. Children’s Museum Experiences: Identifying Powerful Mediators Of Learning. Project Funded By The Australian Research Council, Museum Partners, And The Queensland University Of Technology.
    5. Asquith, Rachel Ann. 2012. Elements Of Visitor Experience That Affect Visitor Satisfaction In U.S. Museums. Colorado: University Of Colorado Boulder.Museum Of Natural History Graduate Theses & Dissertations.
    6. Ballantyne, Roy, And Jan Packer. 2016. "Conceptualizing The Visitor Experience: Review Of Literature And Development Of A Multifaceted Model." Visitor Studies 19 (2): 128-143.
    7. Bennet, Tony. 1995. The Birth Of The Museum :History Theory ,Politics. Newyork: Routledge.
    8. Black, G. 2009. The Engaging Museum: Developing Museums For Visitor Involvement. London: Outledge.
    9. Bourdieo, P, and A Darbel. 1969/1991. The Love of Art: European Art Museums and Their Public. Cambridge: Polity Press.
    10. Cheng, C.W, And M.C Chen. 2011. "A Study Of Experience Expectations Of Museum Visitors." Tourism Management 1-8.
    11. Chung, Yupin. 2005. Motivations, Attitudes And Loyalty:Towards A Pricing Strategy Model For Taiwanese Museums. Leicester: Department Of Museum Studies University Of Leicester.
    12. Csikszentmihalyi, M, And K Hermanson. 1995. "Intrinsic Motivation In Museums: Why Does One Want To Learn?" In Public Institutions Of Personal Learning: Establishing A Research Agenda, By J Falk And L Dierking, 67-78. American Association Of Museums, Technical Information Service.
    13. Csikszentmihalyi, Mihaly, And Rick Emery Robinson. 1990. The Art Of Seeing: An Interpretation Of The Aesthetic Encounter. Getty Center For Education In The Arts, Los Angeles, CA., J. Paul Getty Museum, Malibu, CA: Getty Publications.
    14. Cskszentmihalyi, M, And K Hermanson. 1995. "Intrinsic Motivation In Museums: What Makes Visitors Want To Learn?" Museum News 74 (3): 34-7,59-61.
    15. De Rojas, Marı´A Del Carmen, And María Del Carmen Camarero. 2006. "Experience And Satisfaction Of Visitors To Museums And Cultural Exhibitions." International Review On Public And Non Profit Marketing 3 (1): 49–65.
    16. Doering, Z, And A Pekarik. 1996. "Questioning The Entrance Narrative." Journal Of Museum Education 21 (3): 20-23.
    17. Doering, Zahava D. 1999. "Strangers, Guests Or Clients? Visitor Experiences In Museums." Conference Managing The Art:Performance,Financing,Service, Weimar,. Germany: Smithsonian Institution. 17-19.
    18. E.Hein, George. 1998. Learning In The Museum. London: Routledge.
    19. Eero, Nurmi. 2013. Tourist Motivation And Information Search Behaviour: Museum Of Contemporary Art Kiasma. Degree Programme In Tourism Bachelor S Thesis ,Kerava Laurea University.
    20. Eratuuli, M, And C Sneider. 1990. "The Experiences Of Visitors In A Physics Discovery Room." Science Education 74 (4): 481-493.
    21. Falk, John H, And Lynn D Dierking. 2012. Museum Experience Revisited. Left Coast Press.
    22. Falk, J, T Moussouri, And D Coulson. 1998. "The Effect Of Visitors’ Agendas On Museum Learning." Curator 41 (2): 107-120.
    23. Falk, J.H. 2011. Reconceptualizing The Museum Visitor Experience Who Visits, Why And To What Affect? Https://Www.Google.Com/Url?Sa=T&Rct=J&Q=&Esrc=S&Source=Web&Cd=1&Ved=0cbwqfjaaahukewjxtdjhhuviahvehg8khtolc9o&Url=Http%3A%2F%2Ficom.Museum%2Ffileadmin%2Fuser_Upload%2Fminisites%2Ficofom%2Fpdf%2freconceptualizing%2520the%2520Museum%2520Visitor%2520Experienc. Accessed 6 11.
    24. Falk, J.H, And L.Y Dierking. 2000. Learning From Museums: Visitor Experiences And The Making Of Meaning. Walnut Creek,CA: Alta Mira Press.
    25. Falk, J.H, L.D Dierking, And M Adams. 2006. "Living In A Learning Society: Museum And Free-Choice." In In A Companion With Museum Studies, By Sharon Macdonald, 323-336. Blackwell Publishing LTD.
    26. Falk, J.K, And L.D Dierking. 1992. The Museum Experience. Washington. DC: Howells House.
    27. Falk, John H. 2009. Identity And The Museum Visitor Experience. New York,: Routledge,Left Coast Press.
    28. Falk, John.H. 2013. "Understanding Museum Visitors’ Motivations And Learning." Edited By I.B. Lundgaard Rasmussen. Museums As Social Learning Spaces. Copenhagen: Kulture Styrelsen. 188-208. Slks.Dk/.../John_Falk_Understanding_Museum_Visitors__Motivations_An..Accessed December 11, 2015..
    29. Forrest, Regan. 2014. Design Factors In The Museum Visitor Experience. Queensland: The University Of Queensland.
    30. Graburn, Nelson. 1984. "The Museum And The Visitor Experience.." Edited By Susan K. Nichols. Museum Education Anthology 1973–1983. Washington, DC: Museum Education Roundtable. 177-182.
    31. Graburn, Nelson. 1977. The Museum And The Visitor Experience. Left Coast Press, Inc. Accessed 06 26, 2015. Http://Www.Jstor.Org/Stable/40479310.
    32. Hein H, George. 1998. Learning In The Museum. London: Routledge.
    33. Hsieh, Chi-Ming. 2010. Rolesofmotivations,Past Experience, Perceptions Of Service Qualit Value And Satisfaction In Museum Visitors' Loyalty. Michigan: Michigan State University. Community, Agriculture, Recreation And Resource Studies.
    34. Hennes, Tom. 2002. "Rethinking The Visitor Experience: Transforming Obstacle Into Purpose." Curator: Themuseum Journal 45 (2): 109–121. Doi:Https://Doi.Org/10.1111/J.2151-6952.2002.Tb01185.X
    35. Hood, M. 1995. "Audience Research Tells Us Why Visitors Come To Museums, And Why They Don’t." In Evaluation And Visitor Research In Museums: Towards 2000, By C Scott, 3-10. Sydney: Powerhouse Publishing.
    36. Hooper-Greenhill, Eilean. 2006. "Studying Visitors." In A Companion To Museum Studies, By Sharon Macdonald, 362-376. London: Blackwell.
    37. Huang, Haiying. 2015. An Examination Of Visitor Motivation, Perceived Experience,And Loyalty At A Living History Museum: The Case Of Connerprairie. West Lafayette, Indiana: Purdue University.
    38. Kelly, Lynda. 2005. "Evaluation, Research And Communities Of Practice: Program Evaluationin Museums." Archival Science 4(1-2): 45-69. Accessed October 27, 2012. Http://Audience-Research.Wikispaces.Com/File/View/Archival+Science+Paper.Pdf.
    39. Kelly, Lynda Joan. 2007. The Interrelationships Between Adult Museum Visitors’ Learning Identities And THEIR Museum Experiences. Sydney: University Of Technology.
    40. Kotler, Neil, Philip Kotler, And L Wendy Kotler. 1999. Museum Strategy And Marketing. Designing Missions. San Francisco: Jossey-Bass; 2 Edition (August 11, 2008).
    41. Kirchberg , Volker, And Martin Tröndle. 2012. "Experiencing Exhibitions: A Review Of Studies On Visitor Experiences In Museums." Curator The Museum Journal 55: 435-452.
    42. Lee, Jungwon‏. 2010. The Museum Experience In The Environment Of The Japanese Collections‏. Florida: The Florida State University‏.
    43. Litwak, Jane Marie. 1992. "Enhancing Museum Learning By Facilitating The Visitor Social Agenda." Visitor Studies 5(1) 111-115.
    44. Masberg, Barbara A, And Lois H Silverman. 1996. "Visitor Experiences At Heritage Sites: A Phenomenological Approach." Journal Of Travel Research 34 (4): 20-25.
    45. Mcintyre, Morrishargreaes. 2009. Part Of My City,Part Of My Heritage: Visitor Research At Kelvingrove Art Gallery And Museum. UK.
    46. Ming, Chia Chen; Chieh, Wen Sheng. 2013. "Tourist Experience Expectations: Questionnaire Development And Text Narrative Analysis." International Journal Of Culture, Tourism And Hospitality Research 93-104.
    47. Othman, Mohd Kamal. 2012. Measuring Visitors’ Experiences With Mobile Guide Technology In Cultural Spaces. A Thesis Submitted In Partial Fulfilment Of The Requirements For The Degree Of Doctor Of Philosophy University Of York Computer Science Department.
    48. Packer , Jan , And Roy Ballantyne. 2016. "Conceptualizing The Visitor Experience: Review Of Literature And Development Of A Multifaceted Model." Visitor Studies 19 (2): 128-143.
    49. Packer, Jan. 2008. "Beyond Learning: Exploring Visitors ’Perception Of The Values And Benefits Of Museum Experiences." Curator: The Museum Journal 51(1): 33–54.
    50. Packer, Jan, And Nigel Bond. 2010. "Museums As Restorative Environments." Curator: The Museum Journal 53(4): 421–436.
    51. Packer, Jan, And Roy Ballantyne. 2002. "Motivational Factors And The Visitor Experience: A Comparison Of Three Sites." Curator 45 (3): 183-198.
    52. Packer, Jan, And Roy Ballantyne. 2005. "Solarity Vs Shared Learning: Exploring The Social Dimension Of Museum Learning." Curator: The Museum Journal 48 (2): 177-190.
    53. Pekarik, Andrew J, Zahava D. Doering, And David A. Karns. 1999. "Exploring Satisfying Experiences In Museums." Curator 42/2: 151-173.
    54. Pekarik, Andrew J.. 2004. "Studying Visitors And Making Museums Better." Curator 50: 131-34.
    55. Roppola, Tiina. 2012. Designing For The Museum Visitor Experience. New York: Routledge.
    56. Silverman, L. 1995. "Visitor Meaning Making In Museums For A New Age." Curator 38 (3): 161-169.
    57. Taheri, Babak. 2011. Unpacking Visitor Engagement: Examining Drivers Of Engagement In Museums. Department Of Marketing University Of Strathclyde.
    58. Volker, Kirchberg , And Martin Tröndle. 2012. "Experiencing Exhibitions: A Review Of Studies On Visitor Experiences In Museums." Curator The Museum Journal 55 (4): 435-452.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار