تحلیل «هم‌‌آمیزی‌حسی» در کنش زیباشناختی سای تومبلی بر اساس آرای ژیل دلوز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

با تکیه به چارچوب نظری تفکر «ژیل دلوز» «هم‌‌آمیزی حسی» یا سینستزی تعریف می‌شود. با ابتنا بر آن و روش تحقیق یعنی تحلیل محتوای کیفی آثار «سای تومبلی» مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در برخی آثارِ دوره کاری هنرمند مذکور حین بازآفرینی نسخه معاصرترِ اشعار کلاسیک و اساطیر و وقایع تاریخی، یک تک«احساس محض» و «هم‌آمیزی حسی» از میانه راه مداخله می‌کند ومنجر به گسست از سنت بازنمایی موضوع‌هایی می‌شود که عنوان آنها تصاویر آشنایِ دیگری را به ذهن مخاطب القا می‌کند.سای تومبلی با«بدن بدون اندام»اش، کلمه‌های شعرها، اسطوره‌ها و وقایع تاریخ را به جای بازنمایی، رنگ می‌زند. هنرمند تک احساس مواجهه با نیروی آن کلمات را با «هم‌آمیزی‌حسیِ» کلمه-رنگ، رنگی می‌کند و به جای تکرارکردنِ بازنمایانه کلیشه تصاویر، احساس را حفظ می‌نماید. همین احساس حفظ‌شده «بلوک احساس‌ها» را می‌سازد وبه روابط زیباشناختی درونی و بیرونی هنرمند، اثر و مخاطب جهت می‌دهد.با توجه به کیفیت بساوشی رنگ‌گذاری‌ها و عمق کم‌ژرفای برخی از آثار،ظهور موتیف بر مبنای خطوط یا علایم و عناوین و اشعارِ خط زده به منزله جایگاه مبادله بین آشوب پس زمینه و نظمِ در راه، چشم یا فعلِ «دیدن» را به عنوان هم‌آمیزی حسیدر ترکیب چشم،نور محیط و رنگ‌های اثر به «لمس کردن» وامی‌دارد.

کلیدواژه‌ها


آفرین، فریده، و اشرف‌السادات موسوی‌لر. (1394). «هستی‌شناسی ریتم در نقاشی نزد دلوز با تأکید بر زیباشناسی». شناخت. (شماره 72)، 30-7.
بونگه، ماریو. (1395). فرهنگنامه فلسفی. ترجمه علیرضا امیرقاسمی. تهران: اختران.
دلوز، ژیل. (1389). فرانسیس بیکن: منطق احساس. ترجمه حامد علی‌آقایی. تهران: حرفه هنرمند.
دلوز، ژیل. (1391). فرانسیس بیکن، منطق احساس. ترجمه بابک سلیمی‌زاده. تهران: روزبهان.
دلوز، ژیل. (1392). اسپینوزا: فلسفۀ عملی، ترجمه: پیمان غلامی. تهران: دهگان.
دلوز، ژیل. (1396الف). انسان و زمان‌آگاهی مدرن؛ درس گفتارهای ژیل دلوز درباره کانت. ترجمه اصغر واعظی. تهران: هرمس.
دلوز، ژیل. (1396ب). انتقادی و بالینی. ترجمه زهره اکسیری و پیمان غلامی و ایمان گنجی. تهران: نشربان.
سمیع‌آذر، علیرضا. (1390). «خطوط سیال گرافیتی، میراث سای تومبلی». هنر فردا. (شماره 28)، 94-96.
سوتریو، متیو. (1391). «نظریه انفصالی درباره ادراک حسی». مسائل و نظریه‌های حسی در فلسفه معاصر. ترجمه یاسر پوراسماعیل. تهران: حکمت.
صلیبا، جمیل. (1393). فرهنگ فلسفی. ترجمه منوچهر صانعی دره‌بیدی. تهران: حکمت.
کرین، تیم. (1391). «مسائل ادراک حسی». مسائل و نظریه‌های حسی در فلسفه معاصر، ترجمه: یاسر پوراسماعیل. تهران: حکمت.
مشایخی، عادل. (1392). دلوز، ایده، زمان. تهران: بیدگل.
مشایخی، عادل. (1398). لایب‌نیتس و امر سیاسی. تهران: نشرنی.
Bouge, Ronald. (2003). Deleuze on Music, Painting and the Arts. London: Routledge.
Bois, Yes-Alain and Rosalind E. Krauss. (1997). Formless: A User`s Guide. New York: Zone Books.
Cytowic, Richard. (2009). Wednesday is Indigo Blue: Discovering the Brain of Synesthesia (with an afterword by Dmitri Nabokov). Combridge Massachusettes: MIT Press.
Deleuze, Gilles and Félix Guattari. (1988). A Thousand Plateaus. Trans: Brian Massumi, London: The Athalone Press.
Deleuze, Gilles and Félix Guattari. (1994). What is Philosophy?. Trans: Graham Bruchel and Hugh Tomlinson. London & NewYork: verso.
Deleuze, Gilles. (2002). Francis Bacon: Logique de La Sensation.paris: éditions du seuil.
Deleuze, Gilles. (2003). Francis Bacon: The Logic of Sensation. Trans: Daniel W. Smith. London & New York: continuum.
Emerling, Jae. (2005). “Gilles Delluze and Félix Guattari”. Theory For Art History. New York and London: Routledge.
Jones, Jonathon. (2016). “Cy Twombly review-blood-soaked coronation for a misunderstood master”. (URL 7).
Leeman, Richard. (2005). Cy Tombly: A Monograph, London: Thomas & Hudson.
Malt, Johanna. (2016). “Cy Twombly: Sign, Meta-Sign and Sense”. sillage critique, watching texts : reading image. (URL8).
Massumi, Brian. (1998). “Sensing The Virtual, Building The insensible”. Hypersurface Architecture. Ed. Stephen Perrella, Architectural Design. (vol 68), 16-24.
Merleau-ponty, Maurice. (1968). “The Interwining –the Chaism” in Visible and Invisible. Ed. Claude Lefort, Trans: Alphonso Lingis, Evanstion, Northwestern University Press.
O`sullivan, Simon. (2006). Art Encounter Deleuze & Guattari, Beyond Representation. New York: Palgrave Macmillan.
Schreyach, Michael. (2017). “History and Desire: A Short Introduction to the Art of Cy Twombly”. Digital Commons. )URL 9(.
Simner, J. (2012). “Defining synaesthesia”. British Journal of Psychology. (vol 103), 1-15.
Ward, Ossian. (10 june 2006). “The Man Who Heard His Paint Box Hiss”, (URL 10).
URL3: https://www.pinterest.com/pin/680395456180132788/ (access date: 2019/05/20).
URL6: https://www.pinterest.com/pin/680395456180132788 (access date: 2019/04/26)