کمپین‌های تبلیغاتی و رفع معضلات زیست‌محیطی: مطالعۀ موردی کمپین‌های تبلیغاتی سازمان حفاظت از محیط‌زیست WWF

نویسندگان

1 گروه ارتباط تصویری، دانشکده تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

2 دانشیار گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

چکیده

سازمان WWF به‌عنوان یکی از سازمان‌های غیردولتی فعال در زمینۀ محیط‌زیست که فعالیت‌های گسترده آن از سال 1960م در سراسر دنیا نتایج بسیار خوبی در حل مسائل زیست‌محیطی داشته است، برای رسیدن به اهدافش از تبلیغات گسترده‌ای بهره می‌برد که تحلیل آن‌ها می‌تواند به آگاهی در زمینۀ تبلیغات محیط‌زیست کمک نماید. هدف پژوهش حاضر تعیین ویژگی‌های بصری کمپین‌های محیط‌زیستی طراحی‌شده توسط سازمان WWF است. روش تحقیق کیفی و جامعۀ هدف، تمامی کمپین‌های تبلیغاتی سازمان WWF است. چهار کمپین به‌صورت هدفمند و بر اساس نتایج آزمون کمیِ انجام‌شده بر روی 100 کمپین WWF، انتخاب‌شده و سپس تعداد 11 نمونه از تبلیغات مطرح در این کمپین‌ها مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها مشاهدۀ دقیق و ساختاری بوده است. درنهایت، ویژگی‌های بصری هر کمپین بررسی و باهم مقایسه شده‌اند. نتایج تحقیق، شباهت‌ها و تفاوت‌هایی را در ارتباط با نوع ترکیب‌بندی، نوع کادر، بافت، رنگ، فرم، نوع نوشتار و موقعیت نوشتار و آرم سازمان نشان می‌دهد. به‌طورکلی، تبلیغات کمپین‌های WWF علاوه بر این‌که دارای یک هویت بصری و مفهومی خاص در هر کمپین هستند که موجب ایجاد گرافیکی منسجم و منحصربه‌فرد در آن کمپین می‌شود، فضای غالبی را نیز در همه کمپین‌ها دنبال می‌کنند. این فضای غالب موجب یادآوری آسان‌تر اطلاعات تصویری کمپین‌ها و دریافت راحت‌تر پیام می‌شود. همچنین، ازآنجاکه عموم مردم مخاطب کمپین‌ها هستند، آن‌ها از نظر بصری دارای پیچیدگی نبوده و خیلی صریح و مستقیم پیام را با مخاطب در میان می‌گذارند. از طرفی، به دلیل حاد و جدی بودن موضوعات زیست‌محیطی در دنیای امروز، این کمپین‌ها با استفاده از تمهیدات دیداری، همچون تضاد شدید ارزش نوری، حداقل میزان رنگ، تغییرات در اندازه و دیگر عناصر بصری برای بیننده ایجاد شوک کرده و او را نسبت به وخامت شرایط آگاه می‌گردانند.

کلیدواژه‌ها


آشتی، افشین، و همکاران. (1386)، در یک کمپین تبلیغاتی چه می‌گذرد؟ و مسئولیت‌های یک آژانس مشاور تبلیغاتی چیست؟. تهران: داروگ نو.
استراوس، انسلم، و جولیت کربین. (1390). مبانی پژوهش کیفی فنون و مراحل تولید نظریه‌ زمینه‌ای. ترجمه‌ ابراهیم افشار. تهران: نشر نی.
اسدی، الهام. (1388). «بررسی پوسترهای محیط‌زیست (2007-2000م)». پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد. تهران: مؤسسه‌ آموزش عالی سوره.
دهقان­طرزجانی، محمود. (1393). کمپین تبلیغاتی (از برنامه‌ریزی تا اجرا). تهران: مبلغان.
عبداللهی­دمنه، سیده­معصومه. (1390). «تحلیل اثربخشی تبلیغات: مورد مطالعه‌ بنرهای شهرداری اصفهان در خصوص جمع‌آوری و تفکیک پسماند». پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
ملکی، زهرا. (1389). «بررسی نقش تبلیغات دیداری و تأثیر آن در حفظ محیط‌زیست با رویکرد تغییر الگوی مصرف برای بهینه‌سازی». پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه پیام نور مرکز تهران.
Banerjee, S. (1995). Shades of green: A multidimensional analysis of environmental advertising. Retrieved August 16, 2015 from http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00913367.1995.10673473
Easterling, D., Kenworthy, A., Nemzoff, R., & College, B. (1996). The greening of advertising: A twenty five year of look at environmental advertising. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/284777688_The_Greening_of_Advertising_A_Twenty-Five_Year_Look_at_Environmental_Advertising
Leonidou, C.N., & Leonidou, L.C. (2011). Research into environmental marketing/management: A bibliographic analysis. Retrieved from https://www.emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/03090561111095603
Leonidou, L.C., Leonidou, C.N., Palihawadana, D., & Hultman, M. (2011). Evaluating the green advertising practices of international firms: A trend analysis. Retrieved from https://www.emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/02651331111107080
Popa, D., & Petrovici, I. (2014). Ecodesign in advertising: a aesthetic aspects. Retrieved August 3, 2015 from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042814063897
Testa, F.I., Fabio, T. S.,& Frey, M. (2011). Strategies and approaches green advertising: An empirical analysis of Italian context. Retrieved August 26, 2015 from http://www.inderscienceonline.com/doi/abs/10.1504/IJESD.2011.047772
URL7: http://wwf.panda.org/what_we_do/how_we_work/policy/wwf_europe_environment/initiatives/chemicals/detox_campaign/