واکاوی خصلت تزئینی هنر ایرانی از منظر پوپ در نسبت با نگرش جهانی به مفهوم هنر تزئینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه نمایش، دانشکده سینما و تئاتر، دانشگاه هنر، تهران، ایران

2 دانشیار، دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر، تهران، ایران

3 دانش آموخته ی تاریخ تحلیلی و تطبیقی هنر اسلامی ، دانشکده مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر، تهران، ایران

10.30480/vaa.2021.2964.1466

چکیده

بنیان‌های نظری هنرهای تزئینی در سده نوزدهم و در آراء کسانی نظیر اوون جونز که نشانه‌های فرهنگی را همچون نشانه-های طبیعی عام و بی‌زمان و ماهیت نقوش تزئینی را زبان شکل و رنگ مطلق می انگاشتند، پایه ریزی شد. نظریه تزیینی پوپ نیز اگر چه زیبایی هنر ایرانی را در نقش و طرح آن خلاصه می‌کند اما واژگانی نظیر Ornamental و Decorative را در توصیف خصلت تزئینی هنر ایرانی ناکارآمد می‌داند. این نوشتار که پژوهشی تحلیلی و توصیفی است و داده‌های کیفی آن به شیوه کتابخانه ای داده اندوزی شده با هدف مطالعه ویژگی تزئینی هنر ایرانی از منظر پوپ سامان یافته و در پی پاسخگویی به این پرسش است که چه وجه تمایزی میان تعریف هنر تزئینی در غرب و خصلت تزئینی هنر ایرانی از منظر پوپ وجود دارد؟ نتایج نشان می دهد پوپ متأثر از دیدگاه سنت‌گرایان، خصلت تزئینی هنر ایرانی را چه از منظر الگوهای زینتی و چه از وجه تکنیکی و فرآیندی، مجموعه‌ای معنادار و برآمده از فردیت هنر ایرانی میداند نه الگوهایی قابل اخذ و عام و نشانه‌هایی بی‌معنا. لذا ضمن معادلسازی ایده فرم دلالتگر فرمالیست‌ها با آرمان‌های تزئینی هنر ایرانی، صورت ناب را به عنوان وجه معنایی خصلت تزیینی هنر ایرانی معرفی می کند.

کلیدواژه‌ها