تبیین چگونگی جایگزینی ابژه و سوژه در عکاسی از منظر ژان بودریار (مطالعه موردی: مجموعه عکس

تقی یاری, ریحانه; اردلانی, حسین; داوودی رکن آبادی, ابوالفضل

doi:10.30480/vaa.2023.4908.1853

تبیین چگونگی جایگزینی ابژه و سوژه در عکاسی از منظر ژان بودریار (مطالعه موردی: مجموعه عکس "پارادوکس نهایی" اثر ژان بودریار )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری رشته فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² دانشیار گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

³ استاد گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنر و معماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

10.30480/vaa.2023.4908.1853

چکیده

بودریار، در مقام فیلسوف-عکاس، عکاسی را دارای شگفتی فراوان می‌داند، زیرا دنیا در درون تصویر عکاسی غیب می‌شود و عکس، به‌جای نشان دادن واقعیت، غیاب آن را ترسیم می‌کند. بواسطه‌ی این غیاب و فقدان ابژکتیویته‌ی جهان، عکاسی دارای رابطه‌ی دوسویه، بین ابژه و سوژه می‌باشد. تحلیل این جابجایی ابژه و سوژه در عکاسی، از دغدغه های بودریار است که از نظر تئوری بسیار به آن پرداخته‌ است. از آنجا که دیدگاه‌های فلسفی بودریار در آثار عکاسی وی مشهود است و عکس-هایش پیوندی مستقیم با آرا فلسفی‌اش دارد، موضوع بسیاری از عکس های او نمایش غیاب ابژه است. به گمان وی هدف عکاسی، به‌هم پیوستن سوژه و ابژه و یکی شدن عکاس با موضوع نمایش داده شده در عکس می‌باشد. این پژوهش به تبیین تئوریک نظریه حادواقعیت و سپس تشریح شواهد تجربی در مجموعه عکس"پارادوکس نهایی" بودریار می‌پردازد، تا به این سوالات پاسخ دهد که چگونه در عکاسی، جابجایی ابژه و سوژه رخ می‌دهد و این جابجایی، چگونه عکس را دارای شگفتی می‌کند؟ با شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری مطالب بصورت منابع معتبرکتابخانه‌ای منجمله مقالات و کتب، به بررسی جزییات عکس‌های مورد‌نظر پرداخته می‌شود و سپس روند تئوریک جایگزینی ابژه و سوژه در عکاسی از منظر بودریار را، شرح می‌دهد. هدف اصلی این پژوهش، خوانش نظریه حادواقعیت و تحلیل چگونگی جایگزینی سوژه و ابژه در عکاسی، از منظر بودریار می‌باشد. نتایج حاصله از این پژوهش نشان می‌دهد که تمرکز اصلی بودریار، بعنوان خالق عکس‌های موردنظر، ثبت همین جایگزینی در عکس، بمنظور ثبت دنیایی است که به اعتقاد او، در برابر حقیقت، در حال اضمحلال است و اصولا عکاسی، از دید بودریار، آن زمان دارای توانایی عجیبی از نمایش می‌شود که بتواند از قید زیبایی‌شناسی رایج رها شود و بیننده را وادار به نگریستن به دنیا با شیوه‌ی جدید کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات