نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه ارتباط تصویری و تصویرسازی، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
2 هیات علمی گروه ارتباط تصویری و تصویرسازی، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
3 کارشناس ارشد تصویرسازی، گروه ارتباط تصویری و تصویرسازی، دانشکدۀ هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
در ایرانِ قرن نُهم هجری، مصادف با سلطنت سلطان حسین بایقرا در هرات، چهره‌های درخشانی در حوزه‌های مختلف از جمله نگارگری درخشیدند که در میان این هنرمندان، آثار هنرمندی شهیر به محمد سیاه‌قلم شیوه‌ای بدیع و متفاوت از سنت مرسوم نگارگری را دنبال می‌کند. او مدتی سرپرستی کتابخانۀ امیرعلی شیرنوایی، شاعر، دانشمند و سیاستمدار برجستۀ دورۀ تیموریان، را بر عهده داشت و به نگارگری و طراحی پرداخته و بعدها شیوۀ خاصی را در طراحی و مصورسازی برای خود برگزیند. تحقیقات بسیاری در خصوص هویت و ویژگی آثار محمد سیاه‌قلم صورت گرفته، اما نقش اقتباس در آفرینش‌های هنری از روی آثار محمد سیاه‌قلم توسط هنرمندان معاصر کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است.
این پژوهش تلاش دارد تا با بررسی آثار دو هنرمند، یکی ایرانی و دیگری انگلیسی‌تبار، یعنی احمد امین‌نظر و ریچارد بارتل، به شیوه‌های گرته‌برداری از آثار سیاه‌قلم در آثار این دو هنرمند بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که هنرمندان موردبررسی به چه شیوه‌هایی از آثار سیاه‌قلم تاثیر پذیرفته‌اند. بر اساس یافته‌های این پژوهش هنرمندان موردبررسی در بخش‌هایی چون فضای رعب‌آور، رنگ‌گزینی محدود، زمینه‌سازی (فضا) خلوت، ترکیب‌بندی متمرکز، ویژگی‌های ظاهری و فضای گروتسک، بیشترین تأثیر را از آثار سیاه‌قلم گرفته‌اند. در این میان امین‌نظر از شیوۀ طراحی خطی متفاوتی استفاده کرده و بارتل در چندوجه‌نگاری و سایه‌پردازی از سیاه‌قلم پیروی نکرده و شیوۀ متفاوتی را برگزیده است.
در ایرانِ قرن نُهم هجری، مصادف با سلطنت سلطان حسین بایقرا در هرات، چهره‌های درخشانی در حوزه‌های مختلف از جمله نگارگری درخشیدند که در میان این هنرمندان، آثار هنرمندی شهیر به محمد سیاه‌قلم شیوه‌ای بدیع و متفاوت از سنت مرسوم نگارگری را دنبال می‌کند. او مدتی سرپرستی کتابخانۀ امیرعلی شیرنوایی، شاعر، دانشمند و سیاستمدار برجستۀ دورۀ تیموریان، را بر عهده داشت و به نگارگری و طراحی پرداخته و بعدها شیوۀ خاصی را در طراحی و مصورسازی برای خود برگزیند. تحقیقات بسیاری در خصوص هویت و ویژگی آثار محمد سیاه‌قلم صورت گرفته، اما نقش اقتباس در آفرینش‌های هنری از روی آثار محمد سیاه‌قلم توسط هنرمندان معاصر کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است.
این پژوهش تلاش دارد تا با بررسی آثار دو هنرمند، یکی ایرانی و دیگری انگلیسی‌تبار، یعنی احمد امین‌نظر و ریچارد بارتل، به شیوه‌های گرته‌برداری از آثار سیاه‌قلم در آثار این دو هنرمند بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که هنرمندان موردبررسی به چه شیوه‌هایی از آثار سیاه‌قلم تاثیر پذیرفته‌اند. بر اساس یافته‌های این پژوهش هنرمندان موردبررسی در بخش‌هایی چون فضای رعب‌آور، رنگ‌گزینی محدود، زمینه‌سازی (فضا) خلوت، ترکیب‌بندی متمرکز، ویژگی‌های ظاهری و فضای گروتسک، بیشترین تأثیر را از آثار سیاه‌قلم گرفته‌اند. در این میان امین‌نظر از شیوۀ طراحی خطی متفاوتی استفاده کرده و بارتل در چندوجه‌نگاری و سایه‌پردازی از سیاه‌قلم پیروی نکرده و شیوۀ متفاوتی را برگزیده است.
در ایرانِ قرن نُهم هجری، مصادف با سلطنت سلطان حسین بایقرا در هرات، چهره‌های درخشانی در حوزه‌های مختلف از جمله بهچندوجه‌نگاری و سایه‌پردازی از سیاه‌قلم پیروی نکرده و شیوۀ متفاوتی را برگزیده است.
کلیدواژه‌ها [English]
)