نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عاطفه محمدی ¹
• ساره ملکی گیساوندانی ²

¹ دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد، گرافیک، دانشگاه تهران، تهران ایران

² دکتری پژوهش هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش کیفی با توجه به رسالت اصلی فونت‌ها که انتقال درست و سریع اطلاعات است و روان خوانده شدن در آن‌ها اهمیت زیادی دارد، با این سوال که طراحان و کاربران فونت مانند ناشران، فونت روان خوان را چطور تعریف می‌کنند، به بررسی اصول روان‌خوانی در فونت‌های فارسی پرداخته است. روش پژوهش کیفی و ماهیت اکتشافی- بنیادی دارد که برای ارائه نظریه نهایی خود از نظریه بنیادی نسخه سیستماتیک استفاده کرده‌است. اطلاعات لازم از طریق مراجعه به منابع کتابخانه‌ای و اسناد دیجیتال و نیز مصاحبه با افراد متخصص انجام شده و نمونه‌گیری در آن هدفمند است. مهم‌ترین ابزار مصاحبه از نوع مصاحبه‌های عمیق و نیمه ساختارمند بوده است. مصاحبه شوندگان از میان طراحانی بودند که اخیراً فونت‌های آن‌ها، مورد استفاده ناشران قرار گرفته است و نیز ناشران و ویراستارانی که شناخت کافی از تنوع فونت‌ها و اهمیت آن‌ها در تعامل با مخاطب داشتند. مصاحبه‌ها تابدانجا ادامه پیدا کرد که دیگر داده جدیدی یافت نشد و داده‌ها به تکرار رسیدند بنابراین اشباع نظری اتفاق افتاد. در نهایت، داده‌ها کدگذاری و تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهد روان خوانی وابسته بر سه عامل است: عادت چشم مخاطب، اصول خوشنویسی فارسی شامل: اصول، نسبت، کرسی و ترکیب و عملکرد فنی فونت در نرم افزار. در واقع اصول روان‌خوانی در خوشنویسی فارسی همچنان در روان‌خوانی فونت‌های فارسی موثر هستند. همچنین این اصول عادت چشم مخاطب را فارسی زبان را می سازند. همچینین ناشران عواملی چون فاصله میان حروف و کلمات، تناسبات کرسی‌ها و اندازه و فرم حروف را نیز از عوامل موثر بر روان‌خوانی می‌دانند.

کلیدواژه‌ها

• روان‌خوانی
• روند خواندن
• خوشنویسی اسلامی
• عادت مخاطب
• فونت متن

موضوعات

• هنرهای تجسمی و کاربردی

عنوان مقاله [English]

Qualitative investigation of the principles of readability in Persian text fonts based on the Naskh script

نویسندگان [English]

• Atefeh Mohammadi ¹
• Sareh Malaki ²

¹ -

² -

چکیده [English]

Reading is a complex process that causes the transfer of information and content and, as a result, human growth. In fact, reading can be considered a condition for success in work and social life. The process of reading involves understanding, understanding and thinking. It is an active process through which the reader understands the message written inside. The starting point of the reading process is the communication between the eyes and typeface. Typefaces are practical media that play an effective role in human growth and awareness because their main purpose is to express and convey messages in the fastest and most legible way. This is where readability of the text becomes very important and the speed of recognizing and cleaning the form of linguistic elements; letters, words, sentences, from each other and then understanding the semantic relationships between them and understanding the content and receiving the message causes more interaction of the audience with the text and finally becomes the main factor of people's growth and awareness. Therefore, in this article, the factors affecting the fluent reading of the text of a book have been investigated by relying on the principles of readability in Naskh script and Persian fonts. To achieve this goal, considering the main mission of type, which is to transfer information in the fastest and most readable way, the question "What factors can be considered as influential factors in the readability of text font?" As the main question, in order to answer this question, other questions such as: Why are only a limited number of Persian fonts used in the text of books? What are those fonts and what are their features and why publishers don't use fonts designed by designers in recent years? will also be answered. The qualitative research method has an exploratory-fundamental nature that used the systematic version of the fundamental theory to present its final theory. The necessary information was obtained through reference to library resources and digital documents, as well as interviews with experts, and sampling was done in a targeted manner. The most important interview tool has been in-depth and semi-structured interviews. The interviewees were among the designers whose fonts have recently been used by publishers. And publishers and editors who had sufficient knowledge of the variety of fonts and their importance in interacting with the audience. With this method, the data were coded and analyzed. The results show that the principles of reading in the Naskh script form the habit of the Persian speaking audience in the process of reading, and the type designers have defined the principles and basics of reading based on the basics of the Naskh script and the habit of the audience. On the other hand, publishers also tend to use fonts designed based on this script. As a result, the principles of readability include:principles, ratio, baselines and composition and the technical performance of the font in the software.

کلیدواژه‌ها [English]

• Readability
• Reading process
• Islamic calligraphy
• Audience habit
• Text font