بررسی تطبیقی تزیینات کاشی کاری در معماری مساجد دوره های صفویه و قاجاریه با تکیه بر چهار مصداق تصویری

 توجه به معنا از ارکان اصلی معماری اسلامی است. تزیینات در این نوع بناها از اهمیت ویژه‌ای برخورد دارند که در دوره‌های مختلف و با توجه به تحولات اجتماعی و فرهنگی، خود را به صورت‌های گوناگون و هماهنگ با بنا آشکار می‌سازند.هدف اصلی این مقاله بررسی تطبیقی تزیینات کاشی‌کاری در معماری مساجد دوره قاجار با دورۀ صفویه است که در این میان اساس و چرایی این نوع تزیینات بررسی می‌شود. در این زمینه، چگونگی و تحول رنگ‌ها و نقوش کاشی‌های مساجد در دوره صفویه و قاجار موردبررسی قرار می‌گیرد. برای بررسی و تحلیل این نقوش از مصداق‌هایی نظیر مسجد امام خمینی (مسجد شاه سابق) و مسجد سید در اصفهان، مسجد نصیرالملک در شیراز و مدرسه عالی شهید مطهری (مسجد سپهسالار سابق) در تهران استفاده می‌شود. این پژوهش ما را به این نتیجه می‌رساند که این مفاهیم ناشی از پیوندهای نامرئی نظام‌یافته میان نقوش تزیینی و بنا که در دورۀ صفویه به اوج می‌رسد در دوره قاجار با تأثر از غرب، تحول‌یافته و مفهومی دیگر می‌یابد. این مقاله بر اساس روش تحقیق توصیفی-تحلیلی به انجام رسیده و در تجزیه تحلیل اطلاعات از روش تطبیقی استفاده‌شده است