بهره گیری فتحعلی شاه از زبان تصویر در قدرت نمایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهش هنر دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر دانشگاه هنر تهران/هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلی سینا

2 هیأت علمی و دانشیار دانشگاه هنر تهران، دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر

چکیده

شکل­گیری شاخه­ای جدید از هنر نگارگری ایرانی به نام «چهره­نگاری و پیکرنگاری درباری» به ابتکار فتحعلی­شاه کاربرد نوعی رسانه تصویری بود که در جهت تحقق اهداف تبلیغاتی شاهان قاجار شکل گرفت و بر این اساس به نظر می­رسد که بین این آثار و گرافیک فصل مشترکی وجود دارد و لذا مسأله اصلی مقاله آن است که احیایارتباطاتتصویری سلطنتیایران قدیم به خواست فتحعلی­شاه دارای چه فصل مشترکی با گرافیک بوده است؟
با کمی تأمل بر غالب آثار برجای­مانده از هنرهای درباری دوران قاجار همچون انواع نقاشی­، صخره­نگاری و حتی ضرب سکه این نکته آشکار می­شود که عموم آنها دارای اهدافی تبلیغاتی بوده، آن­چنانکه اگرچه در ظاهر عناصر تزیینی محسوب می­شده­اند، اما در لایه­های پنهان خود به لحاظ تأثیرات اجتماعی، ناقل مفهوم مشروعیت­بخشی نظام و در یک کلام سازوکار برجسته­سازی چهره قدرت بودند، به همین علت می­توان این آثار را بر اساس هویت کاربردی آنها متعلق به حوزه گرافیک دانست.
این مقاله از نوع کیفی و روش آن تحلیلی تاریخی است.

کلیدواژه‌ها