نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سارا صادقی ¹
• اردشیر جوانمردزاده ²
• فرزاد فیضی ³
• سعید رحیمی ⁴

¹ دانشجوی دکتری، گروه باستان شناسی، دانشکده عوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

² استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³ دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

⁴ دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

چکیده
آیین شمنیسم یکی از فنون کهن خلسه و سفرهای عرفان‌آمیز در فرهنگ‌های دوران مختلف بوده که حول شخصیت شمن متمرکز است. این آیین از منظرهای روانشناسی، جامعه‌شناسی و یا قوم‌شناسی قابل بررسی است. در پژوهش زیر بازتاب‌ اشکال اولیه این آیین در تصاویر سنگ‌نگاره‌های نویافته زرینه کردستان مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. پژوهش‌ها در ارتباط با شمنیسم بیشتر حوزه‌های نظری را در برگرفته و مطالعه‌ی بازتاب آن بر روی هنرها به صورت عام و سنگ‌نگاره‌ها به طور خاص با کاستی روبه‌رو است. سؤالات تحقیق عبارت‌اند از: 1. ماهیت نقش‌مایه‌های زرینه قروه چیست و چه ارتباطی با شمنیسم دارد؟ 2. بازه زمانی پرداخت نقوش به چه دوره‌ای تعلق دارد؟ روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و تاریخی است و شواهد و مدارک به صورت میدانی جمع‌آوری شده و با استفاده از اطلاعات کتابخانه‌ای تکمیل گردیده است. نتایج نشان می‌دهد از میان صحنه‌های نقوش نویافته‌ی منطقه موردمطالعه، نقوشی مانند انسان‌های در حال رقص، بز کوهی در حالت عروج، نقوش انسانی در حال تازیانه زدن با هدف تسلط بر روح شکار و نقش‌مایه‌های هندسی همانند چرخ، بازتاب و نمودهایی از شمن‌گرایی اولیه در سنگ‌نگاره‌های زرینه است. با مقایسه نقوش سنگ‌نگاره‌های زرینه از منظر سبک، فن و مضامین به‌کاررفته با نقوش صخره‌ای دیگر مناطق به‌ویژه مناطق پیرامون فلات ایران و فراتر از آن، می‌توان هزاره دوم ق.م را برای تاریخ آن پیشنهاد داد. نتایج این پژوهش نظریه‌های مبتنی بر تصادفی و نامفهوم بودن نقوش صخره‌ای را مورد تردید اساسی قرار می‌دهد. فراتر از آن، می‌توان هزاره دوم ق.م را برای تاریخ آن پیشنهاد داد. نتایج این پژوهش نظریه‌های مبتنی بر تصادفی و نامفهوم بودن نقوش صخره‌ای را مورد تردید اساسی قرار می‌دهد. فراتر از آن، می‌توان هزاره دوم ق.م را برای تاریخ آن پیشنهاد داد. نتایج این پژوهش نظریه‌های مبتنی بر تصادفی و نامفهوم بودن نقوش صخره‌ای را مورد تردید اساسی قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• شمنیسم
• سنگ نگاره
• زرینه
• رقص و سماع
• بزکوهی

عنوان مقاله [English]

Traces of shamanism in the rock art of western Iran; Case Study: Newly Found Golden Lithographs Kurdistan)

نویسندگان [English]

• sara sadeghi ¹
• ARDESHIR JAVANMARDZADEH ²
• farzad fyzi ³
• saeed rahimi ⁴

¹ PhD Student, Department of Archeology, Faculty of Social Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

² Assistant Professor, Department of Archeology, Faculty of Social Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil. Iran

³ phd student

⁴ Master student of Archeology, Faculty of Social Sciences, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

چکیده [English]

Shamanism is one of the ancient techniques of ecstasy and mystical journeys in the cultures of different eras, which focuses on the character of the shaman. This religion can be studied from the perspectives of psychology, sociology or ethnography. In the following research, the reflection of the basic forms of this ritual in the images of the newly discovered golden lithographs of Kurdistan is examined and analyzed. Research on shamanism covers most theoretical areas, and the study of its reflection on the arts in general and lithographs in particular is lacking. The research questions are: 1. What is the nature of Qorveh's golden motifs and what does it have to do with shamanism? 2. What period does the time period for paying for the designs belong to? The research method is descriptive-analytical and historical and the evidence has been collected in the field and completed using library information. The results show that among the scenes of newly discovered motifs in the study area, motifs such as dancing human beings, mountain goats in ascending position, human motifs whipping in order to dominate the hunting spirit and geometric motifs such as wheels, reflections and manifestations of Early shamanism is in gold lithographs. By comparing the motifs of Zarrineh lithographs in terms of style, technique and themes used with rock motifs of other regions, especially the areas around the Iranian plateau and beyond, the second millennium BC can be suggested for its history. The results of this study cast doubt on theories based on the randomness and incomprehensibility of rock designs. The results of this study cast doubt on theories based on the randomness and incomprehensibility of rock designs. ctions and manifestations of Early shamanism is in gold lithographs. By comparing the motifs of Zarrineh lithographs in terms of style, technique and themes used with rock motifs of other regions, especially the areas around the Iranian plateau and beyond, the second millennium BC can be suggested for its history. The results of this study cast doubt on theories based on the randomness and incomprehensibility of rock designs. ctions and manifestations of Early shamanism is in gold lithographs. By comparing the motifs of Zarrineh lithographs in terms of style, technique and themes used with rock motifs of other regions, especially the areas around the Iranian plateau and beyond, the second millennium BC can be suggested for its history. The results of this study cast doubt on theories based on the randomness and incomprehensibility of rock designs. ctions and manifestations of Early shamanism is in gold lithographs. By comparing the motifs of Zarrineh lithographs in terms of style, technique and themes used with rock motifs of other regions, especially the areas around the Iranian plateau and beyond, the second millennium BC can be suggested for its history. The results of this study cast doubt on theories based on the randomness and incomprehensibility of rock designs.

کلیدواژه‌ها [English]

• Shamanism
• lithography
• Zarrineh
• dance and listening
• mountain goat