ردپای شمنیسم در هنر صخره‌ای غرب ایران؛ (مطالعه ی موردی: سنگ‌نگاره‌های نویافته زرینه کردستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه باستان شناسی، دانشکده عوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

3 دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

4 دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

چکیده
آیین شمنیسم یکی از فنون کهن خلسه و سفرهای عرفان‌آمیز در فرهنگ‌های دوران مختلف بوده که حول شخصیت شمن متمرکز است. این آیین از منظرهای روانشناسی، جامعه‌شناسی و یا قوم‌شناسی قابل بررسی است. در پژوهش زیر بازتاب‌ اشکال اولیه این آیین در تصاویر سنگ‌نگاره‌های نویافته زرینه کردستان مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. پژوهش‌ها در ارتباط با شمنیسم بیشتر حوزه‌های نظری را در برگرفته و مطالعه‌ی بازتاب آن بر روی هنرها به صورت عام و سنگ‌نگاره‌ها به طور خاص با کاستی روبه‌رو است. سؤالات تحقیق عبارت‌اند از: 1. ماهیت نقش‌مایه‌های زرینه قروه چیست و چه ارتباطی با شمنیسم دارد؟ 2. بازه زمانی پرداخت نقوش به چه دوره‌ای تعلق دارد؟ روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و تاریخی است و شواهد و مدارک به صورت میدانی جمع‌آوری شده و با استفاده از اطلاعات کتابخانه‌ای تکمیل گردیده است. نتایج نشان می‌دهد از میان صحنه‌های نقوش نویافته‌ی منطقه موردمطالعه، نقوشی مانند انسان‌های در حال رقص، بز کوهی در حالت عروج، نقوش انسانی در حال تازیانه زدن با هدف تسلط بر روح شکار و نقش‌مایه‌های هندسی همانند چرخ، بازتاب و نمودهایی از شمن‌گرایی اولیه در سنگ‌نگاره‌های زرینه است. با مقایسه نقوش سنگ‌نگاره‌های زرینه از منظر سبک، فن و مضامین به‌کاررفته با نقوش صخره‌ای دیگر مناطق به‌ویژه مناطق پیرامون فلات ایران و فراتر از آن، می‌توان هزاره دوم ق.م را برای تاریخ آن پیشنهاد داد. نتایج این پژوهش نظریه‌های مبتنی بر تصادفی و نامفهوم بودن نقوش صخره‌ای را مورد تردید اساسی قرار می‌دهد. فراتر از آن، می‌توان هزاره دوم ق.م را برای تاریخ آن پیشنهاد داد. نتایج این پژوهش نظریه‌های مبتنی بر تصادفی و نامفهوم بودن نقوش صخره‌ای را مورد تردید اساسی قرار می‌دهد. فراتر از آن، می‌توان هزاره دوم ق.م را برای تاریخ آن پیشنهاد داد. نتایج این پژوهش نظریه‌های مبتنی بر تصادفی و نامفهوم بودن نقوش صخره‌ای را مورد تردید اساسی قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار