سلطان‌محمد نقاش از بزرگترین نگارگران مکتب تبریز صفوی می‌باشد که با قدرت تخیل و زبان تصویری منحصر به فرد، در پیشبرد هنر نگارگری قدم بزرگی برداشته و ابر و ابرسازی که یکی از اصول هفت‌گانه هنر نگارگری ایران است در آثار وی به حد کمال خود رسیده است. هدف مقاله حاضر این است که شیوه ابرنگاری سلطان‌محمد را در ده نمونه از آثار وی مورد مطالعه قرار دهد و ضمن معرفی جنبه‌های مبتکرانه وی در این حوزه، به بررسی فرمی و مفهومی ابر در آثار وی بپردازد. بر این اساس این سؤالات مطرح است که 1) ابر در آثار سلطان‌محمد به چه صورت تصویر شده است؟ 2) شیوه ابرنگاری سلطان‌محمد به عنوان هنرمندی مبتکر چه نوآوری‌هایی دارد؟ روش تحقیق در پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و از طریق بررسی و پردازش ده نمونه نگاره منتسب به سلطان محمد بوده و روش گردآوری مطالب به شیوه کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که سلطان محمد در مبحث ابرنگاری هدفمند کار کرده و ابر در آثار وی بعضاً دارای مفاهیم هماهنگ با ترکیب و موضوع نگاره می‌باشد. وی در نگاره‌هایش به یکپارچگی و وحدت در ابر توجه کرده است و به وضوح از اسلیمی ابری (ابری- ماری) در آثار خود استفاده کرده که باعث القای حس پویایی در ابر می‌شود. سلطان‌محمد از نمادها و پدیده‌های رمزآمیز با توجه به توان تصویری آن‌ها در آثار خود بهره برده و در یک اثر خود نیز، به طور واضح از دو نماد اژدها و سیمرغ در قالب فرم ابر، برای نمایاندن مفهوم تقابل خیر و شر بهره برده است.
عبداللهی فرد, ابوالفضل, & نیک نسب, زینب. (1400). تبیین مولفه های ابرنگاری در آثار سلطان محمد. نامه هنرهای تجسمی و کاربردی, 14(34), -. doi: 10.30480/vaa.2021.3359.1545
MLA
ابوالفضل عبداللهی فرد; زینب نیک نسب. "تبیین مولفه های ابرنگاری در آثار سلطان محمد". نامه هنرهای تجسمی و کاربردی, 14, 34, 1400, -. doi: 10.30480/vaa.2021.3359.1545
HARVARD
عبداللهی فرد, ابوالفضل, نیک نسب, زینب. (1400). 'تبیین مولفه های ابرنگاری در آثار سلطان محمد', نامه هنرهای تجسمی و کاربردی, 14(34), pp. -. doi: 10.30480/vaa.2021.3359.1545
VANCOUVER
عبداللهی فرد, ابوالفضل, نیک نسب, زینب. تبیین مولفه های ابرنگاری در آثار سلطان محمد. نامه هنرهای تجسمی و کاربردی, 1400; 14(34): -. doi: 10.30480/vaa.2021.3359.1545
)